(a. i. envâr, nîrân) : 1) aydınlık, parıltı, parlaklık. Cebel-i nûr, Cebel-ün-nûr (Nur dağı) : Mekke’deki Harra dağı. Zün-nûreyn : iki nur sahibi, [Hz. Peygamber (Aleyhisselâm)in iki kızını almış olması dolay isiyle] Hz. Osman. Sûret-ün-nûr : Kur’an’da bir sûre.

iz. ar. cm: envâr, nîrân. t. Nûreyn. 1. Aydınlık, ışık, ziyâ, rû-şenâyî: güneşin nûru ertafı kapladı. 2. Parlaklık, şa’şa’a, şeref ü şân: nûr-ı imân; dîn-i İslâm neşr-i envâr-ı hakîkat etmeye başlayınca. || göz nûru okuyup yazmakla veya dikişle görülen iş: göz nûru dökmek. ≡ t. şems ve kamer. || Zi’n-nûreyn: iki nûrun sâhibi.— birbirini müteâkip benât-ı Cenâb-ı Nebevî’den ikisini tezevvüc ettiği münâsebetle, Hazret-i Osman bin Affân (r.a.)’a lakap olmuştur. ≡ sıf. tr. Parlak, rûşen.

نُورٌ [nûr] Bâ’is-i rûşenâyî-i 'alem sallallâhu 'aleyhi ve sellem hazretlerine ıtlâk olunur, ke-mâ kâle ta’âlâ: ﴿قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ﴾ Ve نُورٌ [nûr] Hakâyık-ı eşyâyı ke-mâ hiye keşf ve beyân eden nesneye ıtlâk olunur. Ve نُورٌ [Nûr] Buhârâ kazâsında bir karye adıdır; a’lâmdan hâfız Ebû Mûsâ 'İmrân ve hâfız hasen b. 'Alî en-Nûriyyân oradandır. Ve vâ’iz-i meşhûr huseyn en-Nûrî’ye نُورِيٌّ [nûriyy] ile telkîbin vechi budur ki kaçan va’z ve tezkîre mübâşeret eylese 'âlem-i gaybdan nûr berk ve leme’ân eder idi.

اَلنُّورُ [en-nûr] (nûn’un zammıyla ve vâv’ın meddiyle) Ziyâ ma’nâsınadır. Ve نُورٌ [nûr] نَارٌ [nâr]ın dahi cem’i gelir.