Join our staff

Lügat-ı Remzi

Doktor Hüseyin Remzi

Hüseyin Remzi’nin 1888’de kendi hattıyla yazarak iki cilt halinde bastırdığı sözlükte yaklaşık 55.000 madde başı vardır. Eserde Osmanlı Türkçesi’nde kullanılmayan Arapça ve Farsça birçok kelimeye yer verildiği görülmektedir. Sözlükte başta tıp terimleri olmak üzere fen bilimleri terimlerine geniş yer ayrılmış, ayrıca kimi maddeler için çizimler eklenmiştir.

Lügat-i Naci

Muallim Naci

Muallim Naci’nin vefatından sonra (1893) arkadaşı Müstecâbîzâde İsmet tarafından 1894’te müsveddeleri dikkate alınarak tamamlanmış ve ilk baskısı aynı yıl yapılmıştır. Türkçeye geçmiş Arapça ve Farsça kelimeler yanında dilimize Batı dillerinden girmiş bazı kelimelere de yer veren sözlükte yaklaşık 18.000 madde başı mevcuttur. Diğer sözlüklerden ayırıcı en önemli özelliği ise biyografi maddelerine de yer vermiş olmasıdır.

Müntahabât-ı Lügat-i Osmaniyye

James William Redhouse

J. W. Redhouse’un 1852-53’te hazırladığı sözlük yaklaşık 26.000 madde içermektedir. Sade ve anlaşılır bir dille yazılan sözlüğün 18.197 madde başını Arapça, 6761 madde başını ise Farsça kökenli kelimeler oluşturmaktadır. Sözlük, Osmanlı Türkçesinde kullanılan yabancı kökenli kelimelerin sadece Arapça ve Farsça olanlarının büyük çoğunluğu oluşturması bakımından sözlükçülük tarihimiz açısından önemli bir yere sahiptir.

New Persian-English Dictionary

Suleyman Hayyim

Süleyman Hayyim tarafından Farsça – İngilizce olarak kaleme alınan bu kapsamlı sözlük, en yaygın temel kelime ve deyimlerden oluşmaktadır. Sözlükte yaklaşık 40.000 madde bulunmaktadır. Modern Farsça, İran'da 30 milyondan fazla Afganistan'da ise 5 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. İran'da bu dil Farsça, Afganistan'da Dari olarak isimlendirilmektedir.

Lügât-i Ecnebiyye

Ali Seydî

Açıklama

B&T İngilizce Türkçe Sözlük - 2012

Komisyon

Birçok ülkede ana dil olarak kabul edilen İngilizce, ülkemizde de küçük yaşlardan itibaren öğretilmeye başlanmıştır. Büyük küçük herkes için vazgeçilmez olacak bu kaynakta, İngilizce kelimelerin anlamlarının yanı sıra onlarla ilgili örnek cümleler de verilmiştir.

Kâmus-i Türki

Şemseddin Sami

Kamus-ı Türki, Türkçe'nin ilmi olarak ele alınan ilk sözlüğü olarak kabul edilmekle beraber aynı zamanda Türkçe'nin derli toplu ilk lügâtidir. Kelimelerin tertibi hususunda Batı'da yapılan çalışmaları esas alan müellif Türkçe, Arapça ve Farsça asıllı kelimelerde alfabetik sıraya riayet etmiş, kelimeleri harekeleri dikkate almadan "hurüf-ı heca" sırasıyla vermiştir. Sözlükte yer alan 29 bin civarındaki kelimelerin yaklaşık üçte biri Türkçe, geri kalanı Arapça, Farsça, Fransızca, Rumca, İtalyanca ve diğer yabancı dillerden Türkçeye giren kelimelerden ibarettir. Şemseddin Sami'ye göre bir lügâtin, ait olduğu dilin kelime servetini gerçek bir surette gösterebilmesi için o dilin aslî kelimeleriyle birlikte kullandığı yabancı kelimeleri de göstermesi şarttır.

Redhouse Turkish And English Lexicon - 1890

Sir J. William Redhouse

Sir James Redhouse tarafından pek çok esere başvurulup zengin bir derleme ile hazırlanan bu lügat, Türkçenin bütün kelimeleri içerir ve kendisinden sonra hazırlananlar da dahil olmak üzere Türkiye Türkçesinin en zengin sözlüğüdür.

Kâmûsu'l-Muhît Tercümesi - 1814

Mütercim Âsım Efendi

el-Okyânûs, Arapça-Osmanlıca kaleme alınmış en önemli sözlüklerden biridir. Arapçaya dair müşküllerin halledilmesinde, Osmanlı Türkçesine ait metinlerin doğru anlaşılmasında ana müracaat metni olarak görülen bu şaheser, Arapça dil ve kültür servetini ve Türkçenin zengin söz varlığını tespit etmiş olmasıyla bugün de ehemmiyetinden hiçbir şey kaybetmemiştir.

Dictionnaire Général Français-Turc

Prof. Dr. Cybele Berk, Prof. Dr. Michel Bozdemir

Türkçe-Fransızca sözlükbilim çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Cybele Berk ve Prof. Dr. Michel Bozdemir tarafından hazırlanan sözlük, 16.000 kök kelimeyle, bu kökten türemiş binlerce söz ve kavramı içermektedir. Doğu Kütüphanesi Yayınları tarafından basılan sözlüğün dijital telifi çatı şirketimiz Hiperlink’e aittir.

Akvaryum Türkçe Sözlük - 2012

Kolektif

Bir dilin yaşamsal damarları, o dilin sözcükleridir kuşkusuz. O dil ne kadar geniş bir sözcük dağarcığına sahip olursa o kadar zinde ve güçlü olur. Dil bilimcilerin, araştırmacıların ve edebiyatçıların görevi de dilinin başta sözcükleri olmak üzere, bütün yapısal ve anlamsal özelliklerini o ulusun bireylerine anlatmayı kavratmaktır. Dilin aşınmaya uğradığı dönemlerde, unutulmaya yüz tutan sözcükleri yeniden yaşam sahnesine çıkararak kullanılmalarını sağlamaktır. Bununla da yetinmeyip, yeni bilimsel ve teknolojik gelişmelerin dayattığı terimlere kendi sözcükle köklerinden yararlanarak yeni adlar bulmaktır. Amacımız bundan yüzlerce yıl önce Kaşgarlı Mahmut''un ve Ali Şir Nevai''nin yaptığı gibi, halk arasında, çeşitli yerelliklerde yaşayan ama halkın tümü tarafından bilinmeyen sözcükleri bularak herkesçe bilinmesini sağlamaktır. (Önsözden)

Ansiklopedik İsimler Sözlüğü - 2000

Abdurrahman Dilipak

Her halkın kendi inanç ve kültüründen kaynaklanan, ona özel anlamlar yüklediği isimler vardır. Her halk bu isimleri kendi diline göre seslendirir. Anlamın güzel olması kadar, güzel bir ses uyumu da önemlidir. Çocuklarımıza verdiğimiz isimlerde belki de eksikliğini hissettiğimiz, ihtiyaç duyduğumuz ya da dışa vurmak istediğimiz şeyleri seslendiriyoruzdur. İsimler çocuğumuzun kişiliği kadar, o ismi veren kişilikleri hakkında da ipuçları taşır. Bu isim sözlüğünü, bu düşüncelerle güzeli, doğruyu yakalamak için hazırladık. (Açıklamadan)

Derleme Sözlüğü

Komisyon

Memleketin farklı bölgelerinde halkın kullandığı, yazı diline geçmemiş Türkçe kelimeleri toplayan Derleme Sözlüğü 900'e yakın gönüllünün katılımıyla meydana getirilmiştir. 12. cilt ek (Ek-I) cilt olarak çıkmıştır. Deyişlerin halk ağzında yaygın görülen biçimi madde başı olarak alınmış, yanına parantez içinde değişik biçimleri konulmuştur. Bu biçimlerin her birinin, anlamları verildikten sonra, nerelerde kullanıldığı da aynı madde içinde gösterilmiştir. Açık erişimde bulunan sözlük TDK tarafından 1963-1982 tarihleri arasında yayınlanmıştır.

Vankulu Lügatı - 1589

Vankulu Mehmed Efendi

Vankulu Lügatı (Lügat-ı Vankulı), Osmanlı İmparatorluğu’nda, Müteferrika matbaasında basımı yapılan ilk eserdir. el-Cevheri’ye ait olan Tâcü’l-luġa ve ṣıḥâḥu’l-ʿArabiyye isimli eseri Vankulu Mehmed Efendi (ö. 1592) 1589 yılında tercümesi etmiştir. Osmanlı’da Terceme-i Sıhah-ı Cevheri adıyla yayımlanmıştı. Vankulu Lugatı olarak ün kazanan eserin Müteferrika matbaasındaki basım tarihi ise 1729’dur. İlk olarak 500 kadar basılan sözlük ihtiyaca mebni farklı tarihlerde 3 kez daha basılmıştır.