اَلْهَجْرُ [el-hecr] (زَجْرٌ [zecr] vezninde) ve اَلْهِجْرَانُ [el-hicrân] (hâ’nın kesiyle) Bir adamdan dostluğu ve ülfeti kesmek ma’nâsınadır ki وَصْلٌ [vasl] mukâbilidir; yukâlu: هَجَرَهُ هَجْرًا وَهِجْرَانًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا صَرَمَهُ Ve bir nesneyi terk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: هَجَرَ الشَّيْءَ إِذَا تَرَكَهُ Ve savm hâletinde cimâ’dan i’tizâl eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: هَجَرَ فِي الصَّوْمِ إِذَا اعْتَزَلَ فِيهِ عَنِ النِّكَاحِ ve yukâlu: هَجَرَ الشِّرْكَ هَجْرًا وَهِجْرَانًا وَهِجْرَةً حَسَنَةً ve tekûlu: لَقِيتُهُ عَنْ هَجْرٍ أَيْ بَعْدَ حَوْلٍ أَوْ بَعْدَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَصَاعِدًا أَوْ بَعْدَ مَغِيبٍ Ve yukâlu: ذَهَبَتِ الشَّجَرَةُ هَجْرًا أَيْ طُولاً وَعِظَمًا Ya’nî “Ağaç uzunluğuna yâhûd iriliğine ifrât üzere neşv ü nemâ bulsa.” Gûyâ ki yeri yâhûd kucaklamak derecesini terk eylemiş olur. Ve هَجْرٌ [hecr] Pek hûb ve nîgû nesneye ıtlâk olunur, kemâl-i hüsnünden gûyâ ki nev’ini terk ile mümtâz olmuştur; yukâlu: كَبْشٌ هَجْرٌ وَرَجُلٌ هَجْرٌ أَيْ حَسَنٌ كَرِيمٌ جَيِّدٌ [Ve] هَجْرٌ [hecr] burada هَاجِرٌ [hâcir] ma’nâsınadır. Ve devenin burnuna geçirdikleri yulara ıtlâk olunur, sâ’ir develerden yâhûd serkeşlikten hâcir olduğu için. Ve هَجْرٌ [hecr] هَاجِرَةٌ [hâciret] ma’nâsınadır, ke-mâ se-yuzkeru. Ve deveye هِجَارٌ [hicâr] dedikleri ip bağlamak ma’nâsınadır; yukâlu: هَجَرَ الْبَعِيرَ هَجْرًا إِذَا شَدَّهُ بِالْهِجَارِ Ve هَجْرٌ [Hecr] Bir mevzi’ adıdır.

s. The time or greatest heat, from about noon till the middle of the afternoon.

Göç ettirmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; yerinden çıkarmak, yerinden etmek, kovmak, defetmek, evi / yeri boşalttırmak, göçettirmek, gün ortalayıp çok sıcak olmak, göçe zorlamak, günün en sıcak vaktinde yürümek.

هَجَرُ [Hecer] (fethateynle) Yemen ülkesinde bir belde adıdır; ‘Asser nâm belde ile mâ-beyni bir merhaledir. Ve هَجَرٌ [hecer] kelimesi müzekker ve munsarıftır ve ba’zen belde te’vîliyle mü’ennes ve lâ-yansarif olur. Nisbetinde هَجَرِيٌّ [Heceriyy] denir ve gayr-i kıyâs üzere هَاجِرِيٌّ [Hâciriyy] denir. Ve هَجَرُ [Hecer] Bahreyn arzının mecmû’unun ismidir; onda pek çok hurmâ hâsıl olur. Ve minhu’l-mesel: hكَمُسْتَبْضِعِ تَمْرٍ إِلَى هَجَرَh Mesel-i mezbûr envâ’-ı hüner ü fezâ’il ile mütehallî olan adama izhâr-ı fazl u hüner eylemek mevki’inde îrâd olunur. Ve kavlu 'Ömer radıyallâhu 'anhu: hعَجِبْتُ لِتَاجِرِ هَجَرَh كَأَنَّهُ أَرَادَ لِكَثْرَةِ وَبَائِهِ أَوْ لِرُكُوبِ الْبَحْرِ Mütercim der ki Nihâye’de bu 'ibâre ile mersûmdur: hعَجِبْتُ لِتَاجِرِ هَجَرَ وَرَاكِبِ الْبَحْرِh وَإِنَّمَا خَصَّهَا لِكَثْرَةِ وَبَائِهَا أَيْ أَنَّ تَاجِرَهَا وَرَاكِبَ الْبَحْرِ سَوَاءٌ فِي الْخَطَرِ Ve هَجَرُ [Hecer] Medîne kurbünde bir karye adıdır, kılâl-i Heceriyye oraya, 'alâ-kavlin Hecer-i Yemen’e mahsûstur. Ve Yemen’de Mâzin nâhiyesinden bir hisse adıdır. Ve هَجَرَانِ [Hecerân] (tesniye bünyesiyle) Şehr-i hadramevt kurbünde bir cebel-i hasîn tepesinde birbirine karşı iki karyelerdir. Birine haydûn ve birine Demmûn ve ikisine birden Hecerân derler. Ve هَجَرٌ [hecer] Ucuzluk ve bolluk yere ıtlâk olunur, mahâll-i mezbûre hısb ve rehâ ile mevsûf olduğuna mebnî; ve minhu yukâlu: مَا بَلَدُهُ إِلاَّ هَجَرٌ مِنَ الْأَهْجَارِ أَيْ خِصْبٌ

Açık saçık söz. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; müstehcen söz.

الى bırakmak, terk etmek, göç etmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; küsmek, ayrılmak.

(a. i.) : 1) ayrılık, (bkz. : cüdâyî, fürkat). 2) sayıklama, saçmalama.

(a. i.) : ayrılma, terketme; ayrılık. [Arapça’da bulunmıyan “hicr” şekli daha yaygındır], (bkz. : hicr).

Terk, günün en sıcak vakti. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; terketme, hicret, sevdiği şeyi terk etme, uzaklaşma.

iz. ar. [hânın kesriyle galattır.] 1. Ayrılık, firâk. 2. tıb. Sayıklama, hezeyân.