(a. e.) : -dan ve -den.

hc. ar. den, ez. [bazı tabîrât-ı Arabiyyede bulunur:] عن اصل an asl = aslından; عن جهل an cehlin = bilmeyerek; عن صمیم القلب an samîmi’lkalb = yüreğin içinden, derûn-ı dilden; عن الغیب ani’l-gıyâb = gıyâben, hazır olmaksızın, görmeksizin veya tanımaksızın; عن قصد an kasdin = kasıtla, isteyerek; عن قریب an karîbin = yakında; عن ید an yedin = elden ele.

اَلْعَنُّ [el-'ann] ('ayn’ın fethi ve nûn’un teşdîdiyle) ve اَلْعَنَنُ [el-'anen] (fethateynle) ve اَلْعُنُونُ [el-'unûn] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Bir adamın önüne arkuru bir iş zuhûr eylemek ma’nâsınadır; meselâ bir işte müştagil iken nâgehânî bir iş dahi açılmak gibi; yukâlu: عَنَّ لَهُ الشَّيْءُ عَنًّا وَعَنَنًا وَعُنُونًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا ظَهَرَ أَمَامَهُ وَاعْتَرَضَ Ve عَنَنٌ ['anen] (fethateynle) Ma’nâ-yı mezbûrdan ism olur. Ve عَنٌّ ['ann] (teşdîd-i nûn’la) Bir kimse hakkında عِنِّينٌ ['innîn] olmasıyla hükm olunmak yâhûd sihr ile bağlı olmak ma’nâsınadır; yukâlu: عُنَّ فُلَانٌ عَلَى الْمَجْهُولِ إِذَا حَكَمَ الْقَاضِي عَلَيْهِ بِالْعَنَانَةَ أَوْ مُنِعَ عَنِ الْمَرْأَةِ بِالسِّحْرِ Bundan ism عُنَّةٌ ['unnet]tir 'ayn’ın zammıyla. Ve mektûba 'unvân yazmak ma’nâsınadır; yukâlu: عَنَّ الْكِتَابَ إِذَا كَتَبَ عُنْوَانَهُ Ve atın uyanına dizgin geçirmek ma’nâsınadır; tekûlu: عَنَنْتُ اللِّجَامَ إِذَا جَعَلْتَ لَهُ عِنَانًا Ve dizgini çekmekle atı alıkomak ma’nâsınadır; tekûlu: عَنَنْتُ الْفَرَسَ إِذَا حَبَسْتَهُ بِالْعِنَانِ Ve sövmek ma’nâsınadır; tekûlu: عَنَنْتُ فُلَانًا إِذَا سَبَبْتَهُ

اَلْعَانُّ [el-'ânn] (teşdîd-i nûn’la) Uzun dağa denir; yukâlu: جَبَلٌ عَانٌّ أَيْ طَوِيلٌ

عُنٌّ ['Unn] (‘ayn’ın zammıyla) Bir kabîle ve bir mevzi’ ismleridir.

vn. 1. A putting a rein to a horse. 2. A guiding, or checking with the rein.

عَنْ [‘an] (‘ayn’ın fethi ve nûn’un sükûnuyla) Tecâvüz ma’nâsınadır; tekûlu: رَمَيْتُ السَّهْمَ عَنِ الْقَوْسِ إِذَا تَجَاوَزَ عَنْهَا وَأَطْعَمْتُهُ عَنْ جُوعٍ إِذَا تَجَاوَزَ عَنْ حَالَةِ الْجُوعِ بِالْإِطْعَامِ Ve gâh olur kelime-i مِنْ lafz-ı عَنْ mevki’ine vâki’ olur, bu kadar var ki عَنْ gâh olur ism olup üzerine harf-i cerr dâhil olur مِنْ olmaz; tekûlu: جِئْتُ مِنْ عَنْ يَمِينِهِ أَيْ مِنْ نَاحِيَةِ يَمِينِهِ Ve mebnî olduğu harfe müşâbih olduğundan ötürüdür. Ve gâh olur عَنْ [‘an] bu’d mevki’ine vâki’ olur ve gâh olur عَلَى mevki’ine vâki’ olur.

اَلْعَنُّ [el-'ann] (‘ayn’ın fethi ve nûn’un teşdîdiyle) Atı çılbırıyla men’ etmek; tekûlu: عَنَنْتُ الْفَرَسَ إِذَا حَبَسْتَهُ بِعِنَانِهِ Ve عَنٌّ ['ann] Bir kitâbı âhar kitâbla mukâbele etmeğe dahi derler; tekûlu: عَنَنْتُ الْكِتَابَ لِكَذَا إِذَا عَرَضْتَهُ لَهُ وَصَرَفْتَهُ إِلَيْهِ

اَلْعَنُّ [el-'ann] (‘ayn’ın fethi ve nûn’un teşdîdiyle) Atı çılbırıyla men’ etmek; tekûlu: عَنَنْتُ الْفَرَسَ إِذَا حَبَسْتَهُ بِعِنَانِهِ Ve عَنٌّ ['ann] Bir kitâbı âhar kitâbla mukâbele etmeğe dahi derler; tekûlu: عَنَنْتُ الْكِتَابَ لِكَذَا إِذَا عَرَضْتَهُ لَهُ وَصَرَفْتَهُ إِلَيْهِ