(a. n.) : 1) vay!, yazık. 2) i. cehennemde bir derenin adı.

iz. ar. Yazık, hayf, dirîğ: veyl o sanatkâra ki! ≡ hd. hayf! yazık!

اَلْوَيْلُ [el-veyl] (لَيْلٌ [leyl] vezninde) Hulûlü’ş-şerr ma’nâsınadır; yukâlu: وَيْلٌ لَهُ أَيْ حَلَّ بِهِ الشَّرُّ Ba’zılar dedi ki وَيْلٌ [veyl] kelime-i tefcî’dir, bir musîbet hudûsunda îrâd olunur, lisânımızda vay yazık ve hayf ve dirîg ile ta’bîr olunur; yukâlu: وَيْلَهُ وَوَيْلَكَ وَوَيْلِي Ve hâlet-i nüdbede وَيْلَاهُ derler, kendisine isâbet eden emr-i fezî’den nâşî gûyâ ki veyl ve helâkı da’vet eder. Ve وَيْلٌ [veyl] kelime-i 'azâb olur ki berbâdlık ve helâk ve hasâr ma’nâsına olur; yukâlu: وَيْلٌ لَهُ أَيْ هُلْكٌ وَعَذَابٌ لَهُ وَتَقُولُ وَيْلُ الشَّيْطَانِ مُثَلَّثَةَ اللَّامِ مُضَافَةً وَوَيْلًا لَهُ مُثَلَّثَةً مُنَوَّنَةً

aşağıbak.

وَيْلٌ [veyl] (vâv’ın fethi ve yâ’nın sükûnuyla) Kelime-i وَيْحٌ [veyh] gibidir. Bu kadar var ki وَيْلٌ [veyl] kelime-i ‘azâbdır, hışım ve gazab makâmında isti’mâl olunur. Ve وَيْحٌ [veyh] kelime-i rahmettir, terahhum makâmında isti’mâl olunur; yukâlu: وَيْلَهُ وَوَيْلَكَ وَوَيْلِي Ve hâlet-i nüdbede وَيْلَاهُ dahi derler. Ve gâh olur üzerine kelime-i tâ dâhil kılıp وَيْلَةٌ [veylet] derler; ve tekûlu: وَيْلٌ لِزَيْدٍ وَوَيْلًا لِزَيْدٍ فَالنَّصْبُ عَلَى إِضْمَارِ الْفِعْلِ وَالرَّفْعُ عَلَى الْإِبْتِدَاءِ Ve bu zikr olunan muzâf olmadıkçadır ve eger muzâf olsa nasbdan gayrı câ’iz olmaz, zîrâ merfû’ olsa onun için haber müyesser olmaz.Ve ‘Âtâ’ b. Yesâr eyitti: وَيْلٌ [veyl] cehennemde bir derenin ismidir ki eger dağlar bırakılsa eriyip mahv olaydı, ziyâde harâretinden.