iz. ar. 1. Uzunluk, boy: bu arsanın tûl ve arzı; tûlünü ölçmek; beş arşın tûlü vardır. 2. Zaman çokluğu, uzun müddet: طول عمر tûl-i ömr = ömür çokluğu; طول مدت tûl müddet = çok zaman. 3. Çokluk, kesret: طول امل tûl-i emel = tama‘, bitmez tükenmez hırs ve arzu. 4. c. Kürre-i arzın şarktan garba olan imtidâdı, arz mukâbili: bir mevkiin tûl ve arz derecâtını tayîn etmek; istanbul’un tûlü nedir? طول شرقى tûl-i şarkî = mebde’ ittihâz olunan bir noktadan itibâren 180 dereceye kadar şark cihetinde olan yerlerin tûlü; طول غربى tûl-i garbî = nokta-i mezkûreden yine 180 dereceye kadar garb cihetinde olan yerlerin tûlü; mebde’-i tûl her devlet indinde kendi pâyitahtı içinde bir noktadan ibâret addolunmakla bâ‘is-i teşvîş-i azîm olan bu ihtilâfın ref‘iyle müşterek bir mebde’-i tûl ittihâzı elzemdir; tûl saati = kronometre.

اَلطُّولُ [et-tûl] (tâ’nın zammıyla) Uzamak ma’nâsınadır; yukâlu: طَالَ الشَّيْءُ طُولًا إِذَا امْتَدَّ Şârih der ki 'inde’l-ba’z bu mâdde bâb-ı hâmisten mutasarrıftır, nakîzi olan قَصُرَ bâbına haml ile ve 'inde’l-ba’z bâb-ı evveldendir. Fi’li lâzım olmakla ism-i fâ’ili طَوِيلٌ [tavîl] gelir. İntehâ. Ve طُولٌ [tûl] طِوَالٌ [tivâl] ve طِيَالٌ [tiyâl] gibi meks ve ârâm yâhûd 'ömr ve hayât ma’nâsına müsta’meldir, ke-mâ se-yuzkeru. Şârihin beyânına göre طُولٌ [tûl] uzunluk ma’nâsına ism olur ve cem’inde أَطْوَالٌ [atvâl] denir; yukâlu: لَهُ طُولٌ أَيْ خِلَافُ عَرْضٍ

s. See دول dûl.

s. (pl. اطوال) 1. Length. 2. Height. 3. Longitude.