(a. i.) : nikâh, kanunî evlenme töreni, [asıl mânâsı : vaty dır. (bkz. : vaty)]

iz. ar. 1. Evlenmenin resm-i şer’îsi. Mahkeme-i şer’iyyeden veya oradan me’zûn imam tarafından tarafeynin veya vekilleriyle şâhitlerinin ifâdeleri dinlenilip kayd olunmak muâmelesi: nikâh kıymak; akd-i nikâh etmek; nikâhı kıyıldı; nikâh vardır; kardeş evlâdına nikâh düşer = nikâh câizdir; o kadın filânın nikâhındadır = nikâhlısıdır. 2. Akd-i nikâh esnâsında tayîn olunan “kâbîn” ki zevcin zevceye borcu olur; mihr-i müeccel: nikâhını verip boşadı.

اَلنِّكَاحُ [en-nikâh] (nûn’un kesriyle) وَطْءٌ [vat’] ma’nâsınadır ki cimâ’ eylemektir. Ve cimâ’ın ibâhati için bir hatunu inşâya mevzû’-ı şer’î olan زَوَّجْتُ [zevvectu] ve تَزَوَّجْتُ [tezevvectu] kavlleriyle kendiye zevc ya’nî eş eylemek ma’nâsınadır. Ve bu tarafeynde cârî olur ki bir hatun bir eri kendisine vech-i mezkûr üzere çift eylemek ma’nâsına da olur; yukâlu: نَكَحَ الرَّجُلُ الْمَرْأَةَ نِكَاحًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ وَالثَّانِي إِذَا وَطِئَهَا وَيُقَالُ نَكَحَهَا إِذَا عَقَدَهَا وَزَوَّجَهَا لِلْوَطْءِ وَيُقَالُ نَكَحَتِ الْمَرْأَةُ إِذَا تَزَوَّجَتْ وَهِيَ نَاكِحٌ وَنَاكِحَةٌ أَيْ ذَاتُ زَوْجٍ وَيُقَالُ لِلْمَرْأَةِ حَلَلْتِ فَانْكِحِي أَيْ فَتَزَوَّجِي

نِكَاحٌ [nikâh] Göze uyku galebe edip pînegî karışmak ma’nâsınadır. Mü’ellifin 'âdeti üzere bu mecâzdır; yukâlu: نَكَحَ النُّعَاسُ عَيْنَهُ إِذَا غَلَبَهَا Ve yere yağmur pek te’sîr edip ثَرَى [serâ] ıtlâk olunan nem-nâk toprağa kadar varmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَكَحَ الْمَطَرُ اْلأَرْضَ إِذَا اعْتَمَدَ عَلَيْهَا Ve burada إِعْتِمَادٌ [i’timâd] lafzı عَمِدُ الثَّرَى ['amidu’s-serâ] mâddesinden me’hûzdur ki yağmur serâya te’sîr edip ıslatmak ma’nâsınadır.

اَلنِّكَاحُ [en-nikâh] (nûn’un kesriyle) Cimâ’, vat’ ma’nâsına. Ve gâh olur ki 'akd ma’nâsına da gelir; tekûlu: نَكَحْتُهَا وَنَكَحَتْ هِيَ تَزَوَّجَتْ