(a. i. c. : küsur) : 1) kırma, kırılma, paralama.

iz. ar. cm: küsûr. 1. Kırma, paralama: camı kesr etti; kol kemiğinin kesri. 2. Bozma, halel getirme: nüfûzunu kesr etti; kesr-i namus. 3. ed. Bir harfin esre ile okunması: “siz” zamiri kesr-i “sin” iledir. 4. rt. [hesapta] bir adet mecmûundan bir veya birkaç hisseye delâlet eden miktar ki iki türlüdür: birincisi kesr-i âdî (bayağı kesir) ki, ufkî bir çizgi ile ayrılmış iki rakamla yazılıp, yukarıdaki rakam hisselerin adedini, aşağıdaki rakam da mecmû’u gösterir: 1/2 = ikide bir, nısf; 1/3 = üçte bir, sülüs; 1/4 = dörtte bir, rubu, çeyrek; 2/3 = üçte iki, sülsân; 3/4 = dörtte üç, üç rubu’, üç çeyrek. İkincisi kesr-i a’şârî ki bir mecmûun on kısma ve bunun aksâmından beherinin yine on kısma taksîmiyle bu vechîle taksimde devam olunarak bu aksâmından bir miktar beyân eden rakam olup, maksûmdan fâsıla ile ayrılarak yazılır. Mesela: 3, 25, 72 kilo yazıldığında 3 kilo (yeni okka) 25 gram (yeni dirhem) ve 72 santigram demektir. [evzân vemekâyîs-i cedîde bu kaide üzerine müesses olup, hesapça pek sühûlet-bahştır.] 5. cra. Kemik kırılması: kesr-i şi’rî, kesr-i ırzî, kesr-i mizmârî vesâire.

اَلْكَشْرُ [el-keşr] (حَشْرٌ [haşr] vezninde) Diş sırıtmak ma’nâsınadır; yukâlu: كَشَرَ الرَّجُلُ عَنْ أَسْنَانِهِ كَشْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا أَبْدَى، يَكُونُ فِي الضَّحِكِ وَغَيْرِهِ Ve كَشْرٌ [keşr] Bir gûne cimâ’ eylemeye denir; كَاشِرٌ [kâşir] dahi denir. Ve bunlardan fi’l tasarruf olunmaz. Ve كَشْرٌ [keşr] Tebessüm eylemek ma’nâsına müsta’meldir; tekûlu: لَمَّا رَآنِي كَشَرَ أَيْ تَبَسَّمَ Ve كَشْرٌ [Keşr] Yemen ile Mekke beyninde Cureş nâm mevzi’ cibâlinden bir cebel adıdır.

vulg. kesir, s. (pl. كسور اكسار،) 1. A broken piece, a fragment. 2. (math.) A fraction; especially, a vulgar fraction.

vn. & s. 1. A breaking; fracture. 2. A breaking or putting down; abating; subduing, humiliating; subjection; mortification; abatement, diminution. 3. Defeating, routing an enemy.