(a. s.) : 1) Kur’ân tâbirlerinden olup “nakıs” mânâsına gelir. 2) i. yağmur suyu ile ekilmesi kabil olan tarla. 3) i. zulüm, işkence. 4) i. gümrük alma.

(a. i.) : (bkz : bahis).

iz. ar. cm. ebhâs. 1. Bir şey hakkında etrâfıyla söz söyleyip hakîkati araştırma: medeniyet-i İslâmiyeden bahs ediyordun; fünûnun terakkiyât-ı ahîresinden bahs açıldı. 2. Söz münâza’ası, mu’âraza, mübâhase: bu adam bahsi çok seviyor; bazı i’tikâdât hakkında bahse giriştiler. 3. Bir madde hakkındaki tafsîlât, mesele: hikmet-i tabî’iyede sadâ bahsi; akâyidde kader bahsi. 4. Bir iddia üzerine sözü doğru çıkan tarafından kazanılmak üzere bir mükâfat ta’yîni, öndül: böyle olduğuna bahsederim; bahsi kazandı; bahse giriştim. [bu dördüncü mana lisânımıza mahsustur]

اَلْبَحْشُ [el-bahş] (وَحْشٌ [vahş] vezninde) Leys rivâyeti üzere birikmek ma’nâsınadır; yukâlu: بَحَشَ الْقَوْمُ بَحْشًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا اجْتَمَعُوا Ve bunda Leys’i sâ’irleri tahti’e eyledi. Ve ba’zılar dediler ki savâb olan تَحَبُّشٌ [tehabbuş] olmaktır.

اَلْبَحْثُ [el-bahs] (bâ’nın fethi ve hâ’nın sükûnuyla) Sorup araştırmak; yukâlu: بَحَثْتُ عَنِ الشَّيْءِ مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا فَتَّشْتَ عَنْهُ ve fi’l-meseli: “كَالْبَاحِثِ عَنِ الشَّفْرَةِ”

اَلْبَخْصُ [el-bahs] (bâ’nın fethi ve hâ’nın sükûnuyla) Gözü yağıyla bile çıkarmak; tekûlu: بَخَصْتُ عَيْنَهُ أَبْخَصُهَا بَخْصًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا قَلَعْتَهَا مَعَ شَحْمِهَا Ya’kûb eyitti: بَخَسْتُ denmez sîn’le.