prop. n. 1. Poland. 2. The Polish nation.

الله [Allâh] (fethateynle ve lâm’ın teşdîdiyle ve meddiyle ki) İsm-i zât-ı müstecmi’-i cemî’-i sıfâttır. Aslı zikr olunan lafzdan me’hûzdur ki bu aslında إِلَاهٌ idi فِعَالٌ [fi’âl] vezni üzere kesr-i fâ’yla, مَفْعُولٌ [mef’ûl] ma’nâsına, pes إِلَاهٌ [ilâh] مَأْلُوهٌ [me’lûh] ma’nâsına olur ki مَعْبُودٌ [ma’bûd] demek olur, إِمَامٌ [imâm] gibi مُؤْتَمٌّ بِهِ [mu’temmun bih] ma’nâsınadır. Vaktâ ki إِلَاهٌ [ilâh]ın üzerine elif lâm dâhil oldu, hemze hazf olundu, kesret-i isti’mâlden ötürü. Ve eger elif lâm hemzeden ‘ıvaz olaydı, mu’avvaz ‘anhu ile cem’ olmazdı, hâlâ ki اَلْإِلَهُ derler. Ve hemze hâlet-i nidâda hemze-i kat’ kılındı, elif lâm lâzım kılındığından ötürü, tefhîmen li-hâze’l-ismi. Ve Cevherî eydür: Ben Ebâ ‘Alî-i Nahvî’yi işittim ki elif lâm hemzeden ‘ıvazdır der idi. Ve ‘ıvaz olduğuna hemzenin hâlet-i kasemde ve hâlet-i nidâda hemze-i kat’ olduğu delâlet eder, nitekim أَفَأَللهِ لَيَفْعَلَنَّ ve يَا أَللهُ اغْفِرْ لِي derler ve eger ‘ıvaz olmasa elif lâm hâlet-i nidâda sâbit olmazdı, hâze’l-ismin gayrında sâbit olmadığı gibi. Ve hemzenin hemze-i kat’ olması kelimeye lâzım olduğuna binâ’en değildir. Ve eger ona binâ’en olsa اَلَّذِي ve اَلَّتِي kelimelerinde dahi hemze hemze-i kat’ olmak lâzım olurdu. Ve bunun hemze-i kat’ olması hemze-i meftûha olduğundan ötürü değildir, zîra ondan ötürü olsa أَيْمُ اللهِ de ve أَيْمُنُ اللهِ de dahi hemze-i kat’ olurdu ve kesret-i isti’mâlden ötürü dahi değildir, eger kesret-i isti’mâlden ötürü olsa sâ’ir kesîrü’l-isti’mâl olan kelimelerde dahi olurdu. Pes ma’lûm oldu ki mezbûrun hemzesi hemze-i kat’ olması mezbûra mahsûs bir hâletten ötürüdür ki o ibtidâ-yı kelime olan harf-i mahzûftan 'ıvaz olmasıdır der idi. Ve Sîbevehyi الله kelimesinin aslı لَاهٌ olmasın câ’iz görmüştü, nitekim fasl-ı lâm’da gelir inşâallâhu ta’âlâ.

terkîb-i ar. [ل lâm = harf-i cerr.— ه he= zamîr-i muttasıl müfret müzekker] 1. Onun için, ona: مغفور له mağfûrun-leh = afv ü gufrân olunmuş. 2. Birinin menfaatine ve iyiliği için olunan hareket, (aleyh) zıddı: kimsenin leh ve aleyhinde söz söylemez. Onun lehinde şehâdet edecek çok adamlar vardır, amma aleyhinde kimse şehâdet etmiyor. O, benim lehimde idi. [avâm zebân-zedinde lehû telaffuz olunup, lehûsunda denir.]

اَللَّهُّ [el-lehh] (lâm’ın fethi ve hâ’nın teşdîdiyle) Saçı perdâht ile endâm verip hoş-nümâ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: لَهَّ الشَّعْرُ لَهًّا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا رَقَّقَهُ وَحَسَّنَهُ

sıf. ar. s. Mevhûbünlehâ. Kendisine mal hibe olunan.

terkîb-i ar. [ل lâm = harf-i cerr.— ه he= zamîr-i muttasıl müfret müzekker] 1. Onun için, ona: مغفور له mağfûrun-leh = afv ü gufrân olunmuş. 2. Birinin menfaatine ve iyiliği için olunan hareket, (aleyh) zıddı: kimsenin leh ve aleyhinde söz söylemez. Onun lehinde şehâdet edecek çok adamlar vardır, amma aleyhinde kimse şehâdet etmiyor. O, benim lehimde idi. [avâm zebân-zedinde lehû telaffuz olunup, lehûsunda denir.]

(zf.) : onun için, ondan yana [müen. "lehâ", tesniyesi : “lehümâ” dır]

(a. e.) : 1) onun için, ona Mağfûrun-leh : kendisine mağfiret olunmuş. 2) i. birinin çıkarına davranış; yana. lehinde : onun çıkarına uygun olarak.

hc. ba: ايله ile.

iz. ar. Kendisine bir şey vasiyyet olunan adam.