عَمَّ ['amme] (‘ayn’ın fethi ve mîm’in fethi ve teşdîdiyle) Aslında عَمَّا idi, ne şey’den ma’nâsına, nitekim Bârî ta’âlânın ﴿عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ﴾ (النبأ،1) dediği kavlinde vâki’ olmuştur, pes kelime-i istifhâmdan tahfîfen elif hazf olunmuştur.

عِمْ ['im] ('ayn’ın kesri ve sükûn üzere binâsı ile) Kelime-i du’â ve tahiyyettir; minhu kavluhum: عِمْ صَبَاحًا gûyâ ki نَعَمَ يَنْعَمُ dan me’hûzdur bâb-ı sâdisten, kelime-i كُلْ [kul] أَكَلَ يَأْكُلُ den me’hûz olduğu gibi, istihfâfen hemzesin hazf etmekle.

Abbrev. for علیە السلام, q. v.

اَلْعَمُّ [el-'amm] ('ayn’ın fethi ve mîm’in teşdîdiyle) Baba karındaşı olan, أَخُ الْأَبِ ma’nâsına.

s. (fem. عمە, pl. اعمام عمومە، عموم،) A paternal uncle.

عِمٌّ ['İmm] ('ayn’ın kesriyle) haleb kazâsında bir karye adıdır; meftûhu’l-'ayn olan عَمٌّ ['Amm] mezkûr değildir.

sıf. ar. s: âmme. cm: avâmm. [umûm’dan if.] 1. Umûma yani herkese ait, umûmî, cümleye râci‘: lütf-ı âmm, nefîr-i âmm, tarîk-ı âmm. 2. Havâssa mahsus olmayıp umûm için olmakla, müntehab ve güzîde olmayan, âdî, bayağı: خرج عام harc-ı âmm = herkesin harcı olabilecek surette ucuz ve âdî.

(a. i. c. : ammât) : amca.

Mütercim der ki ba’zı usûlde إِبْنَا عَمَّةٍ sûretini resm eylemişler, meselâ Zeyd’in kız kardeşini 'Amr tezevvüc ve 'Amr’ın kız kardeşini Zeyd tezevvüc edip her birinden evlâd hâsıl olsa, Zeyd’in kız kardeşi Zeyd’in oğluna ve 'Amr’ın kız kardeşi ‘Amr’ın oğluna عَمَّةٌ [‘ammet] olur ve kendiler إِبْنَا عَمَّةٍ olurlar, ba’dehu kelâm men’-i ıtlâkîde değildir, belki men’-i cevâzdadır diye te’vîl eylediler. Ve şârihin beyânına göre عَمٌّ ['amm] şümûl ma’nâsından me’hûzdur ki şümûl-ı übüvvet olacaktır. İntehâ. Ve عَمٌّ [‘amm] Cemâ’at-i kesîreye denir. Ve otluğun ve çayır makûlesinin mecmû’una denir. Ve bir mevzi’ adıdır. Ve haleb ile Antâkiye beyninde bir karye adıdır; 'Ukkâşe el-'Ammî nâm şâ’ir oradandır. Ve عَمَّةٌ ['ammet] Uzun hurmâ ağaçlarına denir; bunda zammla da lügattir. Ve bir kabîle pederi olan Mâlik b. hanzale’nin lakabıdır, kabîle halkına عَمِّيُّونَ ['Ammiyyûn] derler. Ve ba’zılar dedi ki عَمٌّ ['amm]a nisbette عَمَّوِيُّونَ ['Ammeviyyûn] denir, fark için gûyâ ki عَمِّي ['ammî] lafzına mensûbdur. Ve عَمٌّ ['amm] Başa dülbend sarınmak ma’nâsınadır; yukâlu: عُمَّ رَأْسُهُ عَلَى الْمَجْهُولِ عَمًّا أَيْ لُفَّتْ عَلَيْهِ الْعِمَامَةُ

(for عما from عن ما) Of what, about what?.