interj. May God prolong (his life, etc.)!.

s. (pl. اطوال) 1. Length. 2. Height. 3. Longitude.

اَلطُّولُ [et-tûl] (tâ’nın zammıyla) Uzamak ma’nâsınadır; yukâlu: طَالَ الشَّيْءُ طُولًا إِذَا امْتَدَّ Şârih der ki 'inde’l-ba’z bu mâdde bâb-ı hâmisten mutasarrıftır, nakîzi olan قَصُرَ bâbına haml ile ve 'inde’l-ba’z bâb-ı evveldendir. Fi’li lâzım olmakla ism-i fâ’ili طَوِيلٌ [tavîl] gelir. İntehâ. Ve طُولٌ [tûl] طِوَالٌ [tivâl] ve طِيَالٌ [tiyâl] gibi meks ve ârâm yâhûd 'ömr ve hayât ma’nâsına müsta’meldir, ke-mâ se-yuzkeru. Şârihin beyânına göre طُولٌ [tûl] uzunluk ma’nâsına ism olur ve cem’inde أَطْوَالٌ [atvâl] denir; yukâlu: لَهُ طُولٌ أَيْ خِلَافُ عَرْضٍ

s. 1. Superiority. 2. A kindness, favor, benefit, gift. 3. Power, ability.

اَلطِّوَلُ [et-tivel] ve اَلطِّيَلُ [et-tiyel] (عِنَبٌ ['ineb] veznlerinde) ve اَلطُّولُ [et-tûl] (tâ’nın zammıyla) ve اَلطَّوْلُ [et-tavl] (tâ’nın fethiyle) ve اَلطِّيلُ [et-tîl] (tâ’nın kesriyle) ve اَلطُّوَلُ [et-tuvel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلطَّوَالُ [et-tavâl] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) ve اَلطِّوَالُ [et-tivâl] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Meks ü ârâm yâhûd 'ömr ü hayât yâhûd uzun uzadı gidip gâ’ib olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: طَالَ طَوَلُكَ وَطِيَلُكَ وَطُولُكَ وَطَوْلُكَ وَطِيلُكَ وَطُوَلُكَ وَطَوَالُكَ وَطِيَالُكَ أَيْ مَكْثُكَ أَوْ عُمُرُكَ أَوْ غَيْبَتُكَ

اَلتِّطْوَلُ [et-titvel] (دِرْهَمٌ [dirhem] vezninde) ve اَلطَّوِيلَةُ [et-tavîlet] (سَفِينَةٌ [sefînet] vezninde) ve اَلطِّوَلُ [et-tivel] ve اَلطِّيَلُ [et-tiyel] (عِنَبٌ ['ineb] veznlerinde ve ba’zı eş’ârda bu ikinin lâm’ları müşedded olur) Dâbbenin ayaklarına bağlanan yâhûd ayaklarına bağladıktan sonra bir ucunu tutup mer’âya salıverilecek ipe denir. Tavla ipi bundan muharreftir.

iz. ar. 1. Uzunluk, boy: bu arsanın tûl ve arzı; tûlünü ölçmek; beş arşın tûlü vardır. 2. Zaman çokluğu, uzun müddet: طول عمر tûl-i ömr = ömür çokluğu; طول مدت tûl müddet = çok zaman. 3. Çokluk, kesret: طول امل tûl-i emel = tama‘, bitmez tükenmez hırs ve arzu. 4. c. Kürre-i arzın şarktan garba olan imtidâdı, arz mukâbili: bir mevkiin tûl ve arz derecâtını tayîn etmek; istanbul’un tûlü nedir? طول شرقى tûl-i şarkî = mebde’ ittihâz olunan bir noktadan itibâren 180 dereceye kadar şark cihetinde olan yerlerin tûlü; طول غربى tûl-i garbî = nokta-i mezkûreden yine 180 dereceye kadar garb cihetinde olan yerlerin tûlü; mebde’-i tûl her devlet indinde kendi pâyitahtı içinde bir noktadan ibâret addolunmakla bâ‘is-i teşvîş-i azîm olan bu ihtilâfın ref‘iyle müşterek bir mebde’-i tûl ittihâzı elzemdir; tûl saati = kronometre.

sıf. i. Kocasız karı, ermel, bîve: dullara iâne toplamak; dul kadınlara maaş bağlamak; dul kalmak = kocası ölmek; gelin dulu = gâyet genç olarak dul kalmış hâtun.

اَلطِّوَلُ [et-tivel] ve اَلطِّيَلُ [et-tiyel] (عِنَبٌ ['ineb] veznlerinde) ve اَلطُّولُ [et-tûl] (tâ’nın zammıyla) ve اَلطَّوْلُ [et-tavl] (tâ’nın fethiyle) ve اَلطِّيلُ [et-tîl] (tâ’nın kesriyle) ve اَلطُّوَلُ [et-tuvel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلطَّوَالُ [et-tavâl] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) ve اَلطِّوَالُ [et-tivâl] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Meks ü ârâm yâhûd 'ömr ü hayât yâhûd uzun uzadı gidip gâ’ib olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: طَالَ طَوَلُكَ وَطِيَلُكَ وَطُولُكَ وَطَوْلُكَ وَطِيلُكَ وَطُوَلُكَ وَطَوَالُكَ وَطِيَالُكَ أَيْ مَكْثُكَ أَوْ عُمُرُكَ أَوْ غَيْبَتُكَ

طُوَّلٌ [tuvvel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) Bir cins su kuşu ismidir ki ayakları uzun olur.