sıf. fa. Tok, doymuş, şeb‘ân.

اَلشَّرُّ [eş-şerr] (şîn’in fethi ve zammı ve râ’nın şeddesiyle) خَيْرٌ [hayr] mukâbilidir ki خَيْرٌ [hayr] mâddesinde bast olundu. Cem’i شُرُورٌ [şurûr]dur; yukâlu: هُوَ رَجُلٌ لاَ يُرْجَى مِنْهُ إِلاَّ الشَّرُّ أَيِ السُّوءُ وَالْفَسَادُ وَالظُّلْمُ Ve خَيْرٌ [hyar] ve شَرٌّ [şerr] kelimelerinin ef’al-i tafdîl oldukları dahi خَيْرٌ [hayr] mâddesinde beyân olundu. Ve شَرٌّ [şerr] ve شَرَارَةٌ [şerâret] (şîn’lerin fethiyle) Kötülük ve yaramazlık eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: شَرَّ الرَّجُلُ شَرًّا وَشَرَارَةً مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ وَالثَّانِي ve tekûlu: شَرُرْتَ يَا فُلاَنُ مُثَلَّثَةُ الرَّاءِ يَعْنِي مِنَ الْبَابَيْنِ الْمَزْبُورَيْنِ وَالرَّابِعِ وَالْخَامِسِ Ve شَرٌّ [şerr] kelimesi ef’al-i tafdîl olur; ya’nî vasf olup ef’al-i tafdîl ile mukadder olur; tekûlu: هُوَ شَرٌّ مِنْكَ وَأَشَرُّ قَلِيلَةٌ أَوْ رَدِيئَةٌ Ve Benî 'Âmir lügatinde hemze ile ef’al-i tafdîl olarak isti’mâl olunur; yekûlûne: هُوَ أَشَرُّ مِنْكَ وَأَخْيَرُ مِنْكَ Mü’ennesinde شَرَّةٌ [şerret] ve شُرَّى [şurrâ] şîn’in zammı ve kasr ile. Ve minhu kavlu imre’etin: أُعِيذُكَ بِاللهِ مِنْ نَفْسٍ حَيٍّ وَعَيْنٍ شُرَّى أَيْ خَبِيثَةٍ Ve شَرٌّ [şerr] İblîs-i mel’ûna ıtlâk olunur. Ve hummâ ‘ârızasına ve fakr u fâkaya ıtlâk olunur. Ve شَرٌّ [şerr] Kezâlik masdar olur, et ve keş ve esvâb makûlesini kurumak için güneşe sermek ma’nâsınadır; yukâlu: شَرَّ اللَّحْمَ وَالْأَقِطَ وَالثَّوْبَ وَنَحْوَهُ شَرًّا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا وَضَعَهُ عَلَى خَصَفَةٍ أَوْ غَيْرِهَا لِيَجِفَّ Ya’nî sepet makûlesi nesne üzerine vaz’ edip güneşe serdi.

(a. s. sârik’ın c.) : hırsızlar, (bkz. : düzdân).

iz. ar. cm: esrâr. 1. Gizli iş veya söz, râz: sır saklamak, sır tutmak = gizli tutmak: كتم سر ketm-i sır, كتم اسرار ketm-i esrâr = sırrını gizlemek; افشاى سر ifşâ-yı sır = sırrını meydana çıkarmak. 2. Akl-ı beşerin eremediği hikmet-i Rabbâniye: sırr-ı hilkat, esrâr-ı tabîat.

i. fa. 1. Baş, kafa, kelle, re’s. 2. Baş, reîs, bir tâifenin büyüğü, ser-sulehâ, ser-ulemâ. 3. Tepe, zirve: سركوه ser-i kûh = zirve-i cebel, dağın tepesi. 4. Uç, kenar: سر رشته ser-rişte = ip ucu; سر مو ser-mû = kıl ucu; cüz’î şey. 5. Son, nihâyet, pâyân: ser-kâr işin sonu.

(a. i.) : anat. yeni doğmuş çocuğun kesilmiş göbeği.

(f. i.) : tas. derşivin tarikat ve mevlevîhâne ile bağını kesme. [Mevlevi tâ-birlerindendir]

(f. s.) : “baş, başkan” mânâlariyle başa gelerek *birleşik kelimeler yapar. Ser-kâtib : başkâtip. Ser-muharrir : başmuharrir, "başyazar, gibi.

(a. i. c. : esrar) : 1) gizli tutulan, kimseye söylenmiyen şey. Ifşâ-yi sırr : gizli şeyi herkese söyleme, (bkz. : râz). 2) Allah’ın akıl ermiyen hikmeti.

i. fa. 1. Baş, kafa, kelle, re’s. 2. Baş, reîs, bir tâifenin büyüğü, ser-sulehâ, ser-ulemâ. 3. Tepe, zirve: سركوه ser-i kûh = zirve-i cebel, dağın tepesi. 4. Uç, kenar: سر رشته ser-rişte = ip ucu; سر مو ser-mû = kıl ucu; cüz’î şey. 5. Son, nihâyet, pâyân: ser-kâr işin sonu.