اَلشَّرَقُ [eş-şerak] (fethateynle) Koyunun kulağı uzunluğuna yarılmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرِقَتِ الشَّاةُ شَرَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا انْشَقَّتْ أُذُنُهَا طُولاً Ve boğaza tükürük tıkanıp durmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرِقَ الرَّجُلُ بِرِيقِهِ إِذَا غُصَّ Ve göze kan oturup kıpkızıl olmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرِقَ الدَّمُ فِي عَيْنِهِ إِذَا احْمَرَّتْ Ve güneşin pertevi gubâr makûlesi 'ârıza sebebiyle za’îf olmak, 'alâ-kavlin güneş salınıp batmağa gelip çatmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرِقَتِ الشَّمْسُ إِذَا ضَعُفَ ضَوْءُهَا أَوْ دَنَتْ لِلْغُرُوبِ Ve fi’l-hadîs: وَقَدْ أَضَافَهُ عَلَيْهِ الصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ إِلَى الْمَوْتَى فَقَالَ “لَعَلَّكُمْ سَتُدْرِكُونَ أَقْوَامًا يُؤَخِّرُونَ الصَّلاَةَ إلى شَرَقِ الْمَوْتَى” Burada murâd ikindi namâzıdır, ya’nî namâzı güneşin hîtân ve cudrân-ı medîne üzerinden sıyrılıp makbereler üzere düştüğü vakte kadar ki gurûba lem’a-i yesîre kalmış olurlar, te’hîr ederler. Pes izâfet ednâ mülâbese için olur. Ve ba’zılar cum’a namazıyla beyân eylemeleriyle yüksek dağlardan sıyrılıp nüzûl ve mekâbir üzere düşünce kadar demek olur ki ikindi vakti hulûl eder. Ve 'inde’l-ba’z burada شَرَقٌ [şerak] lafzı boğaza nesne tıkanmak ma’nâsınadır ki nefesin insidâd ve inkıtâ’ını müstelzimdir. Pes hâsıl-ı ma’nâ, kendi rîki boğazına tıkanmakla ölümcül adamın nefesinden ramak-ı yesîr kaldığı gibi güneşin pertevinden dahi öylece lem’a-i yesîre kalınca kadar te’hîr ederler demek olur, buna göre de murâd ikindi namâzıdır.

اَلشَّرِيكُ [eş-şerîk] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Ortağın her birine denir; cem’i أَشْرَاكٌ [eşrâk] gelir, شَهِيدٌ [şehîd] ve أَشْهَادٌ [eşhâd] gibi ve شُرَكَاءُ [şurekâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] gibi. Mü’ennesi شَرِيكَةٌ [şerîket]tir, cem’i شَرَائِكُ [şerâ’ik]tir.

اَلسَّرَقُ [es-serak] (fethateynle) ve اَلسَّرِقُ [es-serik] (كَتِفٌ [ketif] vezninde) ve اَلسَّرَقَةُ [es-serekat] (fetehâtla) ve اَلسَّرِقَةُ [es-serikat] (فَرِحَةٌ [ferihat] vezninde) ve اَلسَّرْقُ [es-serk] (غَرْقٌ [gark] vezninde) Uğurlamak ma’nâsınadır; yukâlu: سَرَقَ مِنْهُ الشَّيْءَ سَرَقًا وَسَرِقًا وَسَرَقَةً وَسَرِقَةً وَسَرْقًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا جَاءَ مُسْتَتِرًا إِلَى حِرْزٍ فَأَخَذَ مَالاً لِغَيْرِهِ

سُرَّقٌ [Surrak] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) Sincâr’da bir mevzi’dir. Ve Ehvâz eyâletinde bir vilâyet adıdır. Ve Surrak b. Esed el-Cuhenî ashâbdandır. Asl ismi hubâb idi. Bir gün bir bedevî ‘Arabdan iki deve iştirâ edip pahalarını edâ eylemek için bâyi’le berâber çekip bir hânenin kapısına getirdi. Bâyi’i kapıda koyıp kendisi akçe çıkarayım diye develeri çekip içeri götürdü. Meğer o hâne iki kapılı olmakla dîger kapıdan develeri kendi hânesine uçurdu. Beri tarafta bîçâre bedevî vâfir zamân muntazır olduktan sonra içeriye dâhil olup keyfiyyet-i hâle muttali’ oldukta dîvân-ı risâlet-'unvân-ı hazret-i peygamberîye 'arz-ı hâl eyledi. Ber-mûceb-i emr-i 'âlî hubâb ihzâr olunup أَنْتَ سُرَّقٌ 'unvânıyla hitâb buyurulmakla min-ba’d سُرَّقٌ ile müştehir oldu. Ve kendileri onunla teberrük ve ibtihâc eder idi. Ve Ahmed b. Surrak el-Mervezî ehl-i siyer ü tevârîhtendir.

vn. & s. A stealing.

s. pl. of سارق Thieves, robbers.

سُرَّقٌ [Surrak] (sîn’in zammı ve râ’nın fethi ve teşdîdiyle)