اَلْجُلْبُ [el-culb] (cîm’in zammı ve kesriyle) Yağmursuz sehâba denir; ‘alâ-kavlin ufktan dağ gibi arkuru gerilip kalkan sehâba denir. Ve جُلْبٌ [culb] (cîm’in zammıyla) Gecenin sevâd ve zulmetine denir. Ve bir mevzi’ adıdır.

vn. 1. A drawing, attracting towards one’s self; attraction. 2. A bringing to a person or place; hence, an importing. 3. A procuring; a collecting, gathering. 4. A supplying; supply. 5. A calling, a sending for, a causing to come. 6. A driving, transporting from market to market. 7. A shouting. 8. An urging by shouts. 9. A cloud’s roaring, rattling, thundering. 10. A using threats. 11. (astrol.) A male planet’s being above, or a female planet’s being below the horizon.

i. [lugat-ı ânife-i Arabîden me’hûz] Kesilecek hayvanât ve ale’l-husûs koyun sürüsü celb ile kasaplara satan tâcir. [lisân-ı avâmda celebci denilip ve sevk edici manası düşünülürse belki bu daha doğrudur. ─ vaktiyle sürü ile esir sevk ve esircilere fürûht eden eşref-i mahlûkat tüccarına bu nâm verilirdi.]

اَلْجِلْبُ [el-cilb] (cîm’in kesriyle) Deve pâlânına denir, cemî’-i edevât u haşviyyâtıyla; 'alâ-kavlin pâlânın örtüsüne denir yâhûd kolansız ve ipsiz ve sâ’ir edevâtsız yalnız ağacına denir ki hatab ta’bîr olunur.

اَلْجَلْبُ [el-celb] (ضَرْبٌ [darb] vezninde) ve اَلْجَلَبُ [el-celeb] (تَعَبٌ [ta’ab] vezninde) Deve ve koyun ve câriye makûlesini bey’ için bir yerden âher yere sürüp iletmek ma’nâsınadır ki sürek götürmek ta’bîr olunur; yukâlu: جَلَبَهُ جَلْبًا وَجَلَبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي اِذَا سَاقَهُ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى آخَرَ Ve bu ma’nâda lâzım olur; yukâlu: جَلَبَهُ فَجَلَبَ هُوَ أَيِ انْسَاقَ Ve nâs gırîv ve feryâd ve çığıltı eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْقَوْمُ اِذَا صَاحُوا وَصَوَّتُوا Ve kesb ü kâr tarîkına dürüşmek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ لأَهْلِهِ اِذَا كَسَبَ وَطَلَبَ وَاحْتَالَ Ve at koşarken daha ziyâde hâhiş ve gayret gelip ikdâm eylemekle refîklerini sebk eylesin diye râkibi yâhûd ardında olan kimse ata haykırmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ عَلَى الْفَرَسِ اِذَا زَجَرَهُ Mü’ellif bunu tekrâr eylemiştir. Ve kan kurumak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الدَّمُ اِذَا يَبِسَ Ve bir kimseye şerr ü mazarrat îsâline dâ’ir va’îd ile tahvîf ve tehdîd eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ فُلاَنًا اِذَا تَوَعَّدَهُ بِشَرٍّ Ve cemâ’at cem’ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْجَمْعَ أَيْ جَمَعَهُ Ve yara onulmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْجُرْحُ اِذَا بَرَأَ Ve birikmek, ictimâ’ ma’nâsınadır; yukâlu: جَلِبَ الشَّيْءُ جَلْبًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ اِذَا اجْتَمَعَ Ve cinâyet eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ عَلَيْهِ جَلْبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ اِذَا جَنَى عَلَيْهِ

iz. ar. 1. Çekme, kendine doğru götürme, cezb: herkesin muhabbetini celbetti; celb-i kulûb. 2. Getirtme, yazıp göndertme: Bağdat’tan bir tay celb ettim. istediğimiz kitapları Dersaadet’ten posta ile celb edebilirsiniz. 3. Davet, ihzar: kendisini mahkemeden celb ettiler: müteahhidlerin meclise celbi iktizâ eder. 4. hk. Maznûnun veya şâhitlerin mahkemeye veya davet veya ihzârı için yazılan müzekkere ve pusula, davet-nâme, kendisine celb yazıldı. Bir celb geldi.

(a. i.) : 1) sığır, daha çok koyun getirterek kasaplara satan büyük tüccar, [kelimenin aslı : “koyun, keçi, sığır” mânâsına gelir]. 2) tar. İstanbul sarayında ilk işe başlamış acemi.

(a. i.) : 1) çekme, çekiş; kendine çekme. 2) yazı ile çağırma.

(f. i.) : 1) orospu, fahişe. 2) çan.

اَلْجَلْبُ [el-celb] (ضَرْبٌ [darb] vezninde) ve اَلْجَلَبُ [el-celeb] (تَعَبٌ [ta’ab] vezninde) Deve ve koyun ve câriye makûlesini bey’ için bir yerden âher yere sürüp iletmek ma’nâsınadır ki sürek götürmek ta’bîr olunur; yukâlu: جَلَبَهُ جَلْبًا وَجَلَبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي اِذَا سَاقَهُ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى آخَرَ Ve bu ma’nâda lâzım olur; yukâlu: جَلَبَهُ فَجَلَبَ هُوَ أَيِ انْسَاقَ Ve nâs gırîv ve feryâd ve çığıltı eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْقَوْمُ اِذَا صَاحُوا وَصَوَّتُوا Ve kesb ü kâr tarîkına dürüşmek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ لأَهْلِهِ اِذَا كَسَبَ وَطَلَبَ وَاحْتَالَ Ve at koşarken daha ziyâde hâhiş ve gayret gelip ikdâm eylemekle refîklerini sebk eylesin diye râkibi yâhûd ardında olan kimse ata haykırmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ عَلَى الْفَرَسِ اِذَا زَجَرَهُ Mü’ellif bunu tekrâr eylemiştir. Ve kan kurumak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الدَّمُ اِذَا يَبِسَ Ve bir kimseye şerr ü mazarrat îsâline dâ’ir va’îd ile tahvîf ve tehdîd eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ فُلاَنًا اِذَا تَوَعَّدَهُ بِشَرٍّ Ve cemâ’at cem’ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْجَمْعَ أَيْ جَمَعَهُ Ve yara onulmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ الْجُرْحُ اِذَا بَرَأَ Ve birikmek, ictimâ’ ma’nâsınadır; yukâlu: جَلِبَ الشَّيْءُ جَلْبًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ اِذَا اجْتَمَعَ Ve cinâyet eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَبَ عَلَيْهِ جَلْبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ اِذَا جَنَى عَلَيْهِ