اَلْبَيِّنُ [el-beyyin] (سَيِّدٌ [seyyid] vezninde) Vasftır, vâzıh ve âşikâre nesneye denir; cem’i أَبْيِنَاءُ [ebyinâ’] gelir, هَيِّنٌ [heyyin] ve أَهْيِنَاءُ [ehyinâ’] gibi. Ve fasîh ve sühanver adama denir; cem’i أَبْيِنَاءُ [ebyinâ’] ve أَبْيَانٌ [ebyân] ve بُيَنَاءُ [buyenâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] vezninde; yukâlu: رَجُلٌ بَيِّنٌ أَيْ فَصِيحٌ

اَلْبِينُ [el-bîn] (bâ-yı meksûre ile) Nâhiye ma’nâsınadır. Ve iki arz aralığında olan fasl ve sınıra denir. Ve galîz yüksek yere denir. Ve göz erimi mesâfeye denir. Ve Necrân kurbünde bir mevzi’ adıdır. Ve hîre kurbünde ve Medîne kurbünde birer mevzi’ adıdır. Ve Fîrûzâbâd-ı Fâris kazâsında bir karye adıdır. Ve Bagdâd ile Defâ’ aralığında bir nehr adıdır.

iz. ar. Ara, aralık, miyân: beynleri açıldı. ≡ zm. Arada, araya: beynimizde teklif yoktur = aramızda; beyninize girmek istemem bu mana ile Arabî terkîbâtında dahi bulunur:بيننا beynenâ = aramızda; بين الناس beyne’n-nâs = halk arasında; بين العلماء beyne’l-ulemâ = ulemâ beyninde (arasında); بين النوم و اليقظه beyne’nnevm ve’l-yakaza = uyku ile uyanıklık arasında

اَلْبَيْنُ [el-beyn] (زَيْنٌ [zeyn] vezninde) Azdâddandır, cüdâlık, firkat ma’nâsınadır; yukâlu: وَقَعَ بَيْنَهُمْ بَيْنٌ أَيْ فِرْقَةٌ Ve vuslat ma’nâsınadır; yukâlu: تَقَطَّعَ بَيْنُهُمَا أَيْ وَصْلُهُمَا Ve ism olur, niteki şimdi zikr olundu. Ve zarf-ı mütemekkin olur, ya’nî zarf-ı mübhem olup ikiye ve ziyâdeye yâhûd bunların nâ’ibine izâfetle ma’nâsı mütebeyyin olur. Kâle’ş-şârih kavluhu ta’âlâ: ﴿لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ﴾ عَلَى قِرَاءَةِ الرَّفْعِ فَهُوَ الْإِسْمُ بِمَعْنَى الْوَصْلِ وَعَلَى قِرَاءَةِ النَّصْبِ فَهُوَ ظَرْفٌ Ve بَيْنٌ [beyn] Iraklığa denir; yukâlu: بَيْنَهُمَا بَيْنٌ أَيْ بُعْدٌ Ve iki nesne aralığında olan halel ve vasata denir ki aralık ta’bîr olunur, meselâ جَلَسَ بَيْنَ الْقَوْمِ derler, جَلَسَ وَسْطَهُمْ ma’nâsına. Ve لَقِيَهُ بُعَيْدَاتِ بَيْنٍ derler; بُعَيْدَاتٌ [bu’aydât] musaggar bünyesiyle ve بَيْنٌ kelimesine muzâf olarak أَحْيَانًا ma’nâsınadır ki “Mülâkâtın aralığını bir zamân açtıktan sonra mülâkî olup ba’dehu yine açıp sonra yine mülâkî oldu” demektir. Ve بَيْنٌ [beyn] ve بَيْنُونَةٌ [beynûnet] (كَيْنُونَةٌ [keynûnet] vezninde) Müfârakat ma’nâsınadır; yukâlu: بَانُوا بَيْنًا وَبَيْنُونَةً مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا فَارَقُوا Ve بَيْنٌ [beyn] ve بَيْنُونَةٌ [beynûnet] ve بُيُونٌ [buyûn] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Cüdâ olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَانَ الشَّيْءُ بَيْنًا وَبَيْنُونَةً وَبُيُونًا إِذَا انْقَطَعَ ve yukâlu: بَانَتِ الْمَرْأَةُ عَنِ الرَّجُلِ إِذَا انْفَصَلَتْ عَنْهُ بِطَلَاقٍ

sıf. ar. s. beyyine. Açık, âşikâr, vâzıh, bedîhi. Bkz. بينه beyyine.

i. 1. İnsan ve hayvânâtın başı içindeki beyaz madde ki sinirlerin merkezi olmakla hiss ve şu’ur mahallidir, mağz: insan beyni, koyun beyni, beyni dağılmak. 2. mc. Akıl, şu’ûr, fehm, zekâ

(a. i. c. : büyün) : bölge, mıntaka.

(a. s.) : açık, aşikâr, (bkz. : ayan, bahir, celî, hüveydâ).

(f. s.) : gören, görücü. Dûr-bîn : uzaktan gören, dürbün.

ad. On kere yüz, dördüncü hânede yazılan rakam, elf, hezâr, 1000: bin kişi, bin sene, bin bir, bin iki yüz elli; iki bin 2000, üç bin 3000, ilâ-âhirihî. || mc. Pek çok: bin kere söyledim; bin yaşa