اَلْبَيْنُ [el-beyn] (زَيْنٌ [zeyn] vezninde) Azdâddandır, cüdâlık, firkat ma’nâsınadır; yukâlu: وَقَعَ بَيْنَهُمْ بَيْنٌ أَيْ فِرْقَةٌ Ve vuslat ma’nâsınadır; yukâlu: تَقَطَّعَ بَيْنُهُمَا أَيْ وَصْلُهُمَا Ve ism olur, niteki şimdi zikr olundu. Ve zarf-ı mütemekkin olur, ya’nî zarf-ı mübhem olup ikiye ve ziyâdeye yâhûd bunların nâ’ibine izâfetle ma’nâsı mütebeyyin olur. Kâle’ş-şârih kavluhu ta’âlâ: ﴿لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ﴾ عَلَى قِرَاءَةِ الرَّفْعِ فَهُوَ الْإِسْمُ بِمَعْنَى الْوَصْلِ وَعَلَى قِرَاءَةِ النَّصْبِ فَهُوَ ظَرْفٌ Ve بَيْنٌ [beyn] Iraklığa denir; yukâlu: بَيْنَهُمَا بَيْنٌ أَيْ بُعْدٌ Ve iki nesne aralığında olan halel ve vasata denir ki aralık ta’bîr olunur, meselâ جَلَسَ بَيْنَ الْقَوْمِ derler, جَلَسَ وَسْطَهُمْ ma’nâsına. Ve لَقِيَهُ بُعَيْدَاتِ بَيْنٍ derler; بُعَيْدَاتٌ [bu’aydât] musaggar bünyesiyle ve بَيْنٌ kelimesine muzâf olarak أَحْيَانًا ma’nâsınadır ki “Mülâkâtın aralığını bir zamân açtıktan sonra mülâkî olup ba’dehu yine açıp sonra yine mülâkî oldu” demektir. Ve بَيْنٌ [beyn] ve بَيْنُونَةٌ [beynûnet] (كَيْنُونَةٌ [keynûnet] vezninde) Müfârakat ma’nâsınadır; yukâlu: بَانُوا بَيْنًا وَبَيْنُونَةً مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا فَارَقُوا Ve بَيْنٌ [beyn] ve بَيْنُونَةٌ [beynûnet] ve بُيُونٌ [buyûn] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Cüdâ olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَانَ الشَّيْءُ بَيْنًا وَبَيْنُونَةً وَبُيُونًا إِذَا انْقَطَعَ ve yukâlu: بَانَتِ الْمَرْأَةُ عَنِ الرَّجُلِ إِذَا انْفَصَلَتْ عَنْهُ بِطَلَاقٍ

اَلْبَيِّنُ [el-beyyin] (سَيِّدٌ [seyyid] vezninde) Vasftır, vâzıh ve âşikâre nesneye denir; cem’i أَبْيِنَاءُ [ebyinâ’] gelir, هَيِّنٌ [heyyin] ve أَهْيِنَاءُ [ehyinâ’] gibi. Ve fasîh ve sühanver adama denir; cem’i أَبْيِنَاءُ [ebyinâ’] ve أَبْيَانٌ [ebyân] ve بُيَنَاءُ [buyenâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] vezninde; yukâlu: رَجُلٌ بَيِّنٌ أَيْ فَصِيحٌ

i. 1. İnsan ve hayvânâtın başı içindeki beyaz madde ki sinirlerin merkezi olmakla hiss ve şu’ur mahallidir, mağz: insan beyni, koyun beyni, beyni dağılmak. 2. mc. Akıl, şu’ûr, fehm, zekâ

ad. On kere yüz, dördüncü hânede yazılan rakam, elf, hezâr, 1000: bin kişi, bin sene, bin bir, bin iki yüz elli; iki bin 2000, üç bin 3000, ilâ-âhirihî. || mc. Pek çok: bin kere söyledim; bin yaşa

iz. ar. Ara, aralık, miyân: beynleri açıldı. ≡ zm. Arada, araya: beynimizde teklif yoktur = aramızda; beyninize girmek istemem bu mana ile Arabî terkîbâtında dahi bulunur:بيننا beynenâ = aramızda; بين الناس beyne’n-nâs = halk arasında; بين العلماء beyne’l-ulemâ = ulemâ beyninde (arasında); بين النوم و اليقظه beyne’nnevm ve’l-yakaza = uyku ile uyanıklık arasında

(f. s.) : gören, görücü. Dûr-bîn : uzaktan gören, dürbün.

(a. s.) : açık, aşikâr, (bkz. : ayan, bahir, celî, hüveydâ).

(a. i.) : 1) ara, aralık. 2) arada, araya, arasında. Gurâb-ül-beyn : ayrılık kargası; mec. nefret edilen kimse.

(a. i. c. : büyün) : bölge, mıntaka.

sıf. ar. s. beyyine. Açık, âşikâr, vâzıh, bedîhi. Bkz. بينه beyyine.