(a. i. c. : zimem) : 1) sahip çıkma, koruma zorunda kalma. 2) üst, üstte olan şey. 3) bir ticarî kuruluşun borçlarının topu. Berâet-i zimmet : suçsuz olduğu anlaşılarak temize çıkma. Berî-üz-zimme : suçsuz, ilişiksiz. Ehl-i zimmet : bir İslâm devletinin himaye ve tâbiiyetinde (uyruğunda) olan Hıristiyanlar. Tebriye-i zimmet : aklanıp temize çıkma. (a. s. i. zimmet’den) İslâm Devleti tebaasından olan ve haraç veren Hıristiyanlar, Yahudiler, (bkz. : raiyye).

is. ar. cm: zimem. 1. Himâye, tesâhub, vikâye mecburiyeti, birinin emniyetini taahhüd: ehl-i zimmet = bir devlet-i İslâmiyye’nin taht-ı tâbiiyyet ve himâyesinde bulunan ehl-i kitap yani hıristiyan ve yâhûdiler. 2. Uhde: filânın zimmetinde şu kadar alacağım vardır; sandık akçesinden zimmetine para geçirmiş; bu iş benim zimmetimdedir, benim vâcibe-i zimmetimdir. 3. Bir adamın kendi uhdesine geçirip teʼdiyesine mecbur olduğu akçe, deyn, borç: sâbık veznedârın bir hayli zimmeti çıktı; hazîneye zimmeti vardır.

اَلذِّمَّةُ [ez-zimmet] (zâl’ın kesriyle) 'Ahd ve emân ma’nâsınadır ki nakzı mûcib-i zemm olur; yukâlu: هُوَ ذِمَّتِي أَيْ لَهُ عَهْدٌ Ve kefâlet ma’nâsınadır; yukâlu: لَهُ عَلَيْهِ ذِمَّةٌ أَيْ كَفَالَةٌ Ve da’vet ta’âmına denir gerek ziyâfet ve gerek velîme olsun; yukâlu: حَضَرْنَا ذِمَّتَهُ وَهِيَ مَأْدُبَةُ الطَّعَامِ أَوِ الْعُرْسِ Ve kendiler ile 'ahd ve peymân olunmuş kavm ve cemâ’ate denir ki mahall-i zimmetlerdir; yukâlu: هُمْ ذِمَّةٌ أَيِ الْمُعَاهَدُونَ Şârih der ki fukahânın ثَبَتَ فِي ذِمَّتِي كَذَا kavlleri 'ahd ma’nâsındandır ki mahall-i iltizâm-ı 'ahdde isti’mâl ederler.

s. (pl. ذمم) 1. A responsibility or obligation resulting from a trust, compact or promise; a duty. 2. The duty of tribute and obedience owed to the State of Islam by a nonMuslim subject. 3. Indebtedness. 4. A debt. 5. The debtor side of an account.

اَلذِّمَّةُ [ez-zimmet] (zâl’ın kesri ve mîm’in teşdîdiyle) 'Akd; yukâlu: هُمْ أَهْلُ الذِّمَّةِ أَيْ أَهْلٌ لِلْعَقْدِ Ve Ebû 'Ubeyd eyitti: ذِمَّةٌ [zimmet] emân ma’nâsınadır. Bu hadîs-i şerifte ki buyurulmuştur وَيَسْعَى بِذِمَّتِهِمْ أَدْنَاهُمْ