(a. i. c. : esfâr) : arabî aylarının ikincisi [yılbaşı Muharrem olmak îtibâ-riyle]

iz. ar. cm: esfâr. 1. Yolculuk, seyâhat: Ankara’ya bir sefer etti; sefer-i hacc, sefer-i Hicâz. 2. Harp ve gazâya azîmet, muhârebeye gidiş: Sultân Süleyman Hân hazretleri Macaristan’a ve İran’a bizzat on bir sefer etmiştir; Tebriz seferi, Belgrat seferi; esfâr-i bahriye. 3. Muhârebe, harp, bir devletin diğer bir devletle muhârebe ve muhâsama hâlinde bulunması: Rusya seferinde, 1293 seferi. 4. as. Askerin harp hâlinde ve muhârebeye müheyyâ bulunması, mukâbili hazar: hazar ve seferde; filân devletin hazarda yüz bin ve seferde üç yüz bin askeri vardır. 5. tr: defa, kere, nevbet: bu sefer af ettim bir daha yapmayasın; kereste taşıyan arabalar günde kaç sefer ederler?

اَلسَّفَرُ [es-sefer] (fethateynle) Kat’-ı mesâfe ma’nâsınadır ki ismdir. Cem’i أَسْفَارٌ [esfâr]dır. Şârih der ki fi’l-asl سَفَرٌ [sefer] masdardır, bir semte irtihâl için mekânından hurûc eylemek ma’nâsına; yukâlu: سَفِرَ الرَّجُلُ سَفَرًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا خَرَجَ لِلْإِرْتِحَالِ Ba’dehu kat’-ı mesâfe ma’nâsına ism olarak isti’mâl olundu, mekânından münkeşif olması ‘alâka i’tibâr olunmuştur. Ve سَفَرٌ [sefer] Güneş gurûb eyledikten sonra henüz bakiyye kalan beyâz-ı nehâr eserine denir; tekûlu: خَرَجْنَا فِي سَفَرٍ أَيْ بَقِيَّةِ بَيَاضِ النَّهَارِ بَعْدَ مَغِيبِ الشَّمْسِ Ve سَفَرٌ [sefer] Bir mevzi’ ve harrân kazâsında bir karye adıdır.

s. (pl. اسفار) 1. Travel, a journey or voyage. 2. (canon law) A three days’ journey or more. 3. (mystics) A stage of progress of the heart to or from God. 4. A campaign; a cruise. 5. A slate of warfare. 6. A time of repetition or occurrence; an occasion.

اَلثَّفَرُ [es-sefer] (fethateynle) Semerde olan kayış ki ona pârdum derler ki 'âmme tahrîf edip paldım derler.

اَلسَّفَرُ [es-sefer] (fethateynle) Mesâfe kat’ etmeğe derler.

اَلْأَسْفَارُ [el-esfâr] (hemzenin fethiyle) سَفَرٌ [sefer]in cem’i. Ve سَفَرٌ [sefer] Kezâlik beyâz-ı nehâra dahi ıtlâk olunur.