iz. ar. cm: şurût. [“شرائط şerâ’it” ise شريطه şerîta’nın cem‘i olup, ancak manaca çok farkı olmadığından, bizce “şart”ın cem‘i gibi kullanılır.] 1. Bir şeyin mütevakkıfun-aleyhi, diğer bir şeyin vücûdu onun vücûduna bağlı olan şey: namazın şartları ki onlarsız namaz kılınamaz. 2. Bir mukâveleyi terkîb eden bend ve fıkraların beheri ki tarafeyn-i muâkıdeyne ait olup bir tarafa ait olanların icrâsı diğer tarafa ait olanların icrâsına menûttur, kayd, kuyûd: mukâvelenin şartlarını iyi düşünmeli. 3. Bir iş için behemehâl lâzım ve vâcib olan şey: zihnen meşgul olmak için cemiyyet-i hâtır şarttır. 4. Talâkla olunan yemîn: onlar bu işi yapacaklarına şart ettiler; şart olsun. 5. d. Nahivde biri diğerine mütevakkıf olan iki cümleden mütevakkıfun-aleyhe delâlet edeni; diğerine “cezâ” denir: “haber verirsen ben de gelirim” kelâmında “haber verirsen” cümlesi şart ve “ben de gelirim” cümlesi cezâdır. Cümle-i şartıyye ve cümle-i cezâiyye dahi denilir.

iz. ar. cm: şurût. [“شرائط şerâ’it” ise شريطه şerîta’nın cem‘i olup, ancak manaca çok farkı olmadığından, bizce “şart”ın cem‘i gibi kullanılır.] 1. Bir şeyin mütevakkıfun-aleyhi, diğer bir şeyin vücûdu onun vücûduna bağlı olan şey: namazın şartları ki onlarsız namaz kılınamaz. 2. Bir mukâveleyi terkîb eden bend ve fıkraların beheri ki tarafeyn-i muâkıdeyne ait olup bir tarafa ait olanların icrâsı diğer tarafa ait olanların icrâsına menûttur, kayd, kuyûd: mukâvelenin şartlarını iyi düşünmeli. 3. Bir iş için behemehâl lâzım ve vâcib olan şey: zihnen meşgul olmak için cemiyyet-i hâtır şarttır. 4. Talâkla olunan yemîn: onlar bu işi yapacaklarına şart ettiler; şart olsun. 5. d. Nahivde biri diğerine mütevakkıf olan iki cümleden mütevakkıfun-aleyhe delâlet edeni; diğerine “cezâ” denir: “haber verirsen ben de gelirim” kelâmında “haber verirsen” cümlesi şart ve “ben de gelirim” cümlesi cezâdır. Cümle-i şartıyye ve cümle-i cezâiyye dahi denilir.

اَلشَّرْطُ [eş-şart] (şîn’in fethi ve râ’nın sükûnuyla) ve اَلشَّرِيطَةُ [eş-şerîtat] (سَفِينَةٌ [sefînet] vezninde) Bey’ ve şirâ’ ve sâ’ir mu’âmelâtta hâric-i mukavvim olarak ilzâm ve iltizâm olunan hükme denir ki o mu’âmele ona mu’allak olmakla mevkûfun 'aleyhi olur, gûyâ ki ona 'alâmet mesâbesindedir. Cem’i شُرُوطٌ [şurût] gelir. Mü’ellif müsâmaha ile ta’rîf eylemiştir, zîrâ إِلْزَامُ الشَّيْءِ وَالْتِزَامُهُ فِي الْبَيْعِ وَنَحْوِهِ 'ibâretiyle beyân eylemiştir ki ism-i mef’ûl olan مُلْزَمٌ ve مُلْتَزَمٌ ile mü’evveldir. Ve شَرِيطَةٌ [şerîtat]ın cem’i شَرَائِطُ [şerâ’it] gelir. Ve fi’l-meseli: ““اَلشَّرْطُ أَمْلَكَ، عَلَيْكَ أَمْ لَكَ Ya’nî “’Akd eylediğin şart sana mâlik ve zâbittir, gerek menfa’atin ve gerek mazarratın cihetine olsun.” Miyânede mün’akid olan şart ve kavlin muhâfazası bâbında darb olunur. Ve شَرْطٌ [şart] Masdar olur ki ma’nâ-yı evvelidir, mu’âmelâtta bir nesneyi mevkûfun 'aleyh kılmak ma’nâsına; yukâlu: شَرَطَ عَلَيْهِ فِي الْبَيْعِ شَرْطًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا أَلْزَمَهُ شَيْئًا فِيهِ وَالْتَزَمَ هُوَ Ve damardan kan almak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرَطَهُ الْحَجَّامُ إِذَا بَزَغَ Ve شَرْطٌ [şart] Fürû-mâye ve le’îm ve sâfil kimseye denir; cem’i أَشْرَاطٌ [eşrât]tır; yukâlu: هُوَ مِنْ أَشْرَاطِ النَّاسِ أَيْ دُونٌ لَئِيمٌ سَافِلٌ Ve شَرْطٌ [şart] Bir kimse bir emr-i 'azîme uğramak ma’nâsınadır; yukâlu: شَرِطَ فُلاَنٌ شَرَطًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا وَقَعَ فِي أَمْرٍ عَظِيمٍ

prop. n. Modern name of the ancient Sardis.