(a. i. c. : sugur) : sınır, düşman ağzı olan yer.

اَلشَّغْرُ [eş-şagr] (şîn’in fethi ve gayn’ın sükûnuyla) Köpek kısmı bir ayağını kaldırmak ma’nâsınadır, gerek tebevvül eylesin, gerek eylemesin, 'alâ-kavlin tebevvül için kaldırmağa mahsûstur; yukâlu: شَغَرَ الْكَلْبُ شَغْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا رَفَعَ إِحْدَى رِجْلَيْهِ بَالَ أَوْ لَمْ يَبُلْ أَوْ فَبَالَ Ve bir kimseyi bir mevzi’den ihrâc eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: شَغَرَ فُلاَنًا عَنِ الْأَرْضِ إِذَا أَخْرَجَهُ Ve mutlakan ba’îd olmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَغَرَ الرَّجُلُ إِذَا بَعُدَ Ve hâssaten bir belde emîr ve vâlî ve hâkim tarafından ba’îd olmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَغَرَ الْبَلَدُ إِذَا بَعُدَ مِنَ الْقَاضِي وَالسُّلْطَانِ Ve perâkende olmak ma’nâsınadır; yukâlu: شَغَرَ النَّاسُ إِذَا تَفَرَّقُوا Ve buğur başıyla çökmüş nâkanın memeleri tarafından altına altına vurmak ma’nâsınadır, tâ ki kaldırıp üzerine aşa; yukâlu: شَغَرَ الْفَحْلُ إِذَا ضَرَبَ بِرَأْسِهِ تَحْتَ النُّوقِ مِنْ قِبَلِ ضُرُوعِهَا فَيَرْفَعَهَا فَيَصْرَعَهَا Ve ‘Arabların شَغَرْتُ بِرِجْلِي فِي الْغَرِيبِ kavlleri ki عَلَوْتُ النَّاسَ بِحِفْظِهِ ma’nâsını irâde ederler, ma’nâ-yı evvelden me’hûzdur, “Garîblerin hıfz ve himâyeti sebebiyle ya’nî gurebâ’ zümresini muhâfaza için nâsa te’allî eyledim” demektir.

اَلثَّغْرُ [es-sagr] (sâ’nın fethi ve gayn’ın sükûnuyla) Ön dişi. Ve ثَغْرٌ [sagr] Ön dişi ufatmağa dahi derler; yukâlu: ثَغَرْتُهُ أَيْ كَسَرْتُ ثَغْرَهُ Ve kaçan ki sabînin ön dişleri düşse ثُغِرَ الصَّبِيُّ derler binâ-i mechûl üzere. Ve ثَغْرٌ [sagr] Gedik tutmağa dahi derler; yukâlu: ثَغَرْنَاهُمْ أَيْ سَدَدْنَا عَلَيْهِمْ ثُلْمَ الْجَبَلِ Ve ثُلْمٌ [sulm] sâ-i müsellesenin zammıyla gedikler demektir. Ve ثَغْرٌ [sagr] Korku mahalline dahi derler ki gerek sûr-ı beldede olsun gerek serhaddlerde olan derbendlerde olsun.