(a. i.) : 1) sabır. sabr-i cemîl : Allah’dan gelen bir acıya dayanma.

iz. ar. 1. Başına gelen acıya karşı telaş ve me’yûsiyyet göstermeyip dayanma, tahammül, asıl tr. چیدام çıdam, fa. شكیب şekîb; sabr etmek = çıdamak. 2. Gelecek ve olacak bir şey için acele ve telaş göstermeyip bekleme: biraz sabr edin; sabredemiyorum; sabrım tükendi [her iki mana ile].

iz. ar. Usâresi (jocotora) müsta‘mel bir nebât ki en a‘lâsı Sukutra cezîresinde çıkar; sarı sabr, sabr-ı hablî, sabr-ı kınnî, صبر كبدى sabr-ı kebedî = envâı.

اَلصَّبْرُ [es-sabr] (جَبْرٌ [cebr] vezninde) Bir kimseyi bir nesneden alıkomak ma’nâsınadır; yukâlu: صَبَرَ فُلاَنًا عَنْهُ صَبْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا حَبَسَهُ عَنْهُ

s. 1. Patience. 2. Forbearance. 3. Endurance, fortitude. 4. Aloes.

vn. & s. 1. A being patient; patience. 2. An exercising forbearance; forbearance. 3. An exhibiting endurance; fortitude. 4. A being kept still, bound, or imprisoned.

اَلصَّبْرُ [es-sabr] (sâd’ın fethi ve bâ’nın sükûnuyla) Belâ vaktinde nefsi feryâddan memnû’ olmaktır; yukâlu: صَبَرَ فُلَانٌ عِنْدَ الْمُصِيبَةِ يَصْبِرُ صَبْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي Ve âhar nesneyi men’ etmeğe de derler; ya’nî lâzım ve müte’addî gelir; yukâlu: صَبَرْتُهُ أَنَا أَيْ حَبَسْتُهُ Kâlallâhu ta’âlâ: ﴿وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ﴾ (الكهف 28) Ve fi’l-hadîsi fî reculin emseke reculen fe-katelehu âharu: “اُقْتُلُوا الْقَاتِلَ وَاصْبِرُوا الصَّابِرَ” أَيِ احْبِسُوا الَّذِي حَبَسَهُ لِلْمَوْتِ حَتَّى يَمُوتَ Ve صَبَرْتُ الرَّجُلَ derler kaçan yemîn edinceye dek habs olunsa yâhûd katl oluncaya dek habs olunsa, قُتِلَ فُلَانٌ صَبْرًا ve حَلَفَ فُلَانٌ صَبْرًا mahallinde.