(f. s.) : 1) tok, doymuş. Dil-sîr : gönlü tok, kanmış. 2) sarmısak. (bkz. : fûm). sîr ü piyaz : sarmısak ve soğan.

اَلشِّيرُ [eş-şîr] (şîn’in imâlesiyle) Fârisîde arslana denir; Şerîf-i Nessâbe-i 'Ömerî şecâ’atine mebnî onunla mülakkab olmuştur.

اَلصِّيرُ [es-sîr] (sâd’ın kesriyle) Şol suya denir ki dâ’imâ nâs ona varıp hâzır olurlar. Ve bir işin ‘âkibet ve ser-encâmına denir; bunda sâd’ın fethiyle de lügattir. Ve bir şey’in bir ucuna ve bir nâhiyesine ıtlâk olunur; tekûlu: أَنَا عَلَى صِيرٍ مِنْ أَمْرِ كَذَا أَيْ عَلَى نَاحِيَةٍ مِنْهُ Ve kapı yarığına denir; yukâlu: نَظَرَ مِنْ صِيرِ الْبَابِ أَيْ مِنْ شِقِّهِ Ve balık salamurasına denir; tekûlu: أَكَلْتُ صِيرًا أَيْ صَحْنَاةً Ve ‘inde’l-ba’z salamuraya şebîh bir nesne ismidir. Ve salamura yapılacak tuzlanmış hurde balıklara denir. Ve Yehûd tâ’ifesinin hahamlarına denir, أُسْقُفُّ الْيَهُودِ [uskuffu’l-Yehûd] ma’nâsına. Ve صِيرٌ [Sîr] tayyi’ bilâdında cebel-i Ece’ 'indinde bir dağın adıdır ki Sîrâf ile ‘Umân beynindedir. Ve Necd ülkesinde bir mevzi’ adıdır.

s. 1. Garlic, allium sativum. 2. A weight in use in Persia and eastwards, of six or seven ounces. 3. The river Jaxartes in Transoxiana.

a. 1. Full; satiated with food or drink. 2. Full of sap, well watered. 3. Nauseated.

s. 1. The ultimate result and issue. 2. The verge, brink, point, end of a thing. 3. A preparation of small fish, salted whole, or as a jelly.

اَلصِّيرُ [es-sîr] (sâd’ın kesri ve meddiyle) Bir nesne tahsîl olmağa karîb olmak; yukâlu: فُلَانٌ عَلَى صِيرِ أَمْرٍ إِذَا كَانَ عَلَى إِشْرَافٍ مِنْ قَضَائِهِ Ya’nî itmâmı üzere olsa. Ve صِيرٌ [sîr] Kezâlik صِحْنَاةٌ [sihnât]a derler ve صِحْنَاةٌ [sihnât] sâd’ın kesri ve hâ-i mühmelenin sükûnuyla bir nev’ ta’âmdır balıktan ederler. Ve hadîs-i şerîfte vâki’ olmuştur ki Sâlim b. ‘Abdullâh yanından bir kimse mürûr etti ki onun katında صِيرٌ [sîr] var idi. Sâlim mezbûr صِيرٌ [sîr]dan tadıp bunu nice bey’ edersin dedi. Ve erbâb-ı hadîs صِيرٌ [sîr]i bu hadîste zikr olunan ta’âmla tefsîr etti. Ve صِيرٌ [sîr] Kapı yarığına dahi derler, şakku’l-bâb ma’nâsına. Ve fi’l-hadîsi: “مَنْ نَظَرَ مِنْ صِيرِ بَابٍ فَفُقِئَتْ عَيْنُهُ فَهِيَ هَدَرٌ” Ve bu hadîs-i şerîfte صِيرٌ [sîr] şakk ma’nâsıyla tefsîr olunmuştur. Ve Ebû 'Ubeyd eyitti: Bu kelimeyi bu ma’nâya ancak bu hadîste işittim.