(ha. cerr) : öylesi var ki…

رُبَّ [rubbe] (râ’nın zammı ve bâ-yı müşeddedenin feth üzere binâsıyla) Harf-i cerdir, nekreden gayrıya dâhil olmaz. Ve 'inde’l-ba’z ismdir ki Kûfiyyûn mezhebidir. Ve 'alâ-re’yin kelime-i taklîldir dâ’imâ. Ve 'alâ-kavlin kelime-i teksîrdir dâ’imâ. Ve 'inde’l-ba’z taklîl ve teksîrde delâlet eder. Ve ba’zılar dedi ki hemân mübâhat ve iftihâr mevki’inde teksîre dâll olur. Ve ‘alâ-re’yin taklîl ve teksîrden birine mevzû’ değildir, belki taklîl ve teksîr siyâk-ı kelâmdan müstefâd olur. Ve işbu رُبَّ [rubbe] kelimesi lügât-ı 'adîdeyi müştemildir. Müşedded ve muhaffef olur. Ve رُبَّتَ [rubbete] denir, tâ’yla ve رُبَّمَا [rubbemâ] ve رُبَّتَمَا [rubbetemâ] denir, مَا [mâ] ilhâkıyla ki duhûl-ı fi’le vesîle olur. Ve bunlar müşedded ve muhaffef olur. Ve râ’ların fethiyle رَبَّ [rabbe] ve رَبَّتَ [rabbete] ve رَبَّمَا [rabbemâ] ve رَبَّتَمَا [rabbetemâ] denir, teşdîd ve tahfîfle. Ve رُبُ [rubu] denir, râ’nın ve bâ-yı muhaffefenin zammıyla ve رُبْ [rub] denir, مُذْ [muz] gibi.

رُبَّ [rubbe] Harf-i cerrdir, nekireden gayrıya dâhil olmaz, gâh müşedded ve gâh muhaffef gelir. Ve gâh olur âhirine tâ dâhil olur; yukâlu: رُبَّتَ رَجُلٍ Ve gâh olur مَا dâhil olur, tâ ki fi’le duhûlüne vesîle ola; ke-kavlihi ta’âlâ: ﴿رُبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا﴾ (الحجر 2) Ve gâh olur ki ona hâ dâhil olur, lafz-ı vâhid olmak üzere ‘akibince gelen, gerek mü’ennes olsun gerek tesniye gerek cem’ olsun, ammâ ki Kûfiyyûn رُبَّهُ رَجُلًا رَأَيْتُ وَرُبَّهُمَا رَجُلَيْنِ وَرُبَّهُمْ رِجَالًا وَرُبَّهُنَّ نِسَاءٍ gelmiştir diye hikâyet etti. Ve o kimseler ki zamîr-i رُبَّهُ [rubbehu]yu lafz-ı vâhid ile isti’mâl etti, mechûlden kinâyedir, lafz-ı vâhid cümleye kifâyet eder dedi.