(a. i.) : 1) dizme, tertîbetme, sıraya koyma. 2) sıra, tertip. 3) ed. vezinli, kafiyeli söz.

4. halk şâirlerinin mesnevî şeklindeki manzumelere verdikleri ad.

iz. ar. 1. Sıra, tertip. n. 2. Mevzûn ve mukaffâ kelâm, nesir mukâbili: insanlar nesirden evvel nazma rağbet etmişlerdir. “nazm” ile “şiir” arasında fark vardır: nazm mevzûn ve mukaffâ sözdür, hattâ sarf ve nahve dâir mebâhis gibi fikr-i şâirâneden büsbütün bîgâne mevâdd dahi mevzûn ve mukaffâ olunca, “nazm” denilir; halbuki şiirde vezin ve kâfiyeden ziyâde efkâr-ı şâirâne ve hayâlât-ı müheyyiceye itibâr olunur.

اَلنَّظْمُ [en-nazm] (nûn’un fethi ve zâ-yı mu’cemenin sükûnuyla) Dizmek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَمَ اللُّؤْلُؤَ نَظْمًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا ألَّفَهُ وَجَمَعَهُ فِي سِلْكٍ Ve نَظْمٌ [nazm] مَنْظُومٌ [manzûm] ma’nâsına gelir ki dizilmiş nesneye denir; yukâlu: لَهُ نَظْمٌ أَيْ مَنْظُومٌ Ve çekirge sürüsüne denir. Ve Cevzâ’ sûretinde üç kevkebin ismidir. Mütercim der ki kütüb-i hey’ette نِظَامٌ [Nizâm] ‘unvânıyla mersûm ve saç ayağı şeklinde birbirine mütekârib üç hafî kevkeb ile musavverdir. Ve نَظْمٌ [Nazm] Bir mevzi’ adıdır. Ve Ülker dedikleri top yıldızlara ıtlâk olunur. Ve Deberân dedikleri kevkebe denir. Ve masdar olur, balık ve keler kısmı cevflerinde أُنْظُومَتَانِ [unzûmetân] peydâ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَمَتِ السَّمَكَةُ أَوِ الضَّبُّ إِذَا أَتَى بِأُنْظُومَتَانِ

s. 1. A line, row, series of things in order. 2. Orion’s Belt, the stars δ, ε, ζ Orionis. 3. The Pleiades. 4. The star Aldebaran, α Tauri. 5. Verse, metrical composition.

vn. & s. 1. A ranging things in a line or series. 2. A versifying, composing poetry; versification.

اَلنَّظْمُ [en-nazm] (nûn’un fethi ve zâ’nın sükûnuyla) İnciyi ipliğe dizmek; tekûlu: نَظَمْتُ اللُّؤْلُؤَ إِذَا جَمَعْتَهُ فِي السِّلْكِ

اَلتَّنْظِيمُ [et-tanzîm] (‘alâ-vezni اَلتَّكْرِيم [et-tekrîm]) Bi-ma’nâhu. Ve نَظْمٌ [nazm] Şi’rde dahi نَظْمُ لُؤْلُؤٍ [nazmu lu’lu’]den me’hûzdur; tekûlu: نَظَمْتُ الشِّعْرَ نَظْمًا وَنَظَّمْتُهُ تَنْظِيمًا Ve نَظْمٌ [nazm] İnci dizisine dahi derler; yukâlu: نَظْمٌ مِنْ لُؤْلُؤٍ وَهُوَ فِي الْأَصْلِ مَصْدَرٌ Ve نَظْمٌ [nazm] Çekirge sürüsüne dahi derler; yukâlu: جَاءَنَا نَظْمٌ مِنْ جَرَادٍ وَهُوَ الْكَثِيرُ Ve Cevzâ’dan üç yıldıza dahi نَظْمٌ [Nazm] derler.