(a. i.) : 1) altın, (bkz. : zeheb, zer). 2) tazelik, (bkz. : nadar).

(a. i. c. : enzâr) : 1) bakma, göz atma. 2) düşünme, (bkz. : mülâhaza). 3) göz değme, (bkz. : isâbet-i ayn). 4) iltifat. 5) îti-bar. 6) yan bakış. Atf-ı nazar : bakma. Câ-yi nazar : düşünme. Hifan-i nazar : iyi gözle görme. İm’ân-ı nazar : bakıp süzme. Nûr-il nazar : göz nuru. Sarf-ı nazar : şöyle dursun. Sarf-ı nazar etmek : vazgeçmek.

iz. ar. cm. enzâr. 1. Bakma, bakım, göz atma: o tarafa nazar etti, bir nazar attı. 2. Teemmül, mülâhaza, düşünme: bu ciheti nazara aldınız mı? Onu da nazardan dûr tutmayın. 3 iltifât, teveccüh: nazarda olmak, nazardan düşmek. 4 göz dikme, isâbet-i ayn: çocuğu için nazardan çok korkuyor; nazar değmesin. 5. İtibâr, bir türlü kabul etme: bir şeye ne nazarla bakarsan öyle olur; bana küçük nazarıyla bakıyorsunuz. 6. İnd, nezd: kitap onun nazarında en lüzûmsuz bir şeydir; servet nazarımda hiçtir.

اَلنَّظَرُ [en-nazar] (nûn’un ve zâ-yı mu’cemenin fethiyle) ve اَلْمَنْظَرُ [el-manzar] (مَقْعَدٌ [mak’ad] vezninde) ve اَلنَّظَرَانُ [en-nazarân] (fetehâtla) ve اَلْمَنْظَرَةُ [el-manzaret] (مَرْحَمَةٌ [merhamet] vezninde) ve اَلتَّنْظَارُ [et-tenzâr] (تَذْكَارٌ [tezkâr] vezninde) Bir nesneye sarf-ı bâsıra eylemek ma’nâsınadır ki bakmak ta’bîr olunur; yukâlu: نَظَرَهُ وَنَظِرَهُ وَإِلَيْهِ نَظَرًا وَمَنْظَرًا وَنَظَرَانًا وَمَنْظَرَةً وَتَنْظَارًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالرَّابِعِ إِذَا تَأَمَّلَهُ بِعَيْنِهِ

Şârih der ki نَظَرٌ [nazar]da basîret dahi mu’teberdir. فِي kelimesiyle isti’mâl olundukta fikr ma’nâsına ve إِلَى ile ve bi-nefsihi olursa rü’yet ve lâm ile olursa rahmet ve عَلَى ile olursa gazab ve بَيْنَ ile olursa hükm ma’nâsına olur; tekûlu: نَظَرْتُ بَيْنَ الْقَوْمِ إِذَا حَكَمْتَ İntehâ. Ve نَظَرٌ [nazar] Yer nebâtını izhâr ile göze göstermek ma’nâsına isti’mâl olunur; yukâlu: نَظَرَتِ الْأَرْضُ إِذَا أَرَتِ الْعَيْنَ نَبَاتَهَا Ve bir adamın hâline acıyıp i’ânet eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَرَ لَهُمْ إِذَا رَثَى لَهُمْ وَأَعَانَهُمْ Ve beyne’n-nâs hükm ve fasl-ı da’vâ kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ بَيْنَهُمْ إِذَا حَكَمَ Ve bir nesneyi takdîr ve takyîs ederek fikr ve te’emmül eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَرَ فِيهِ إِذَا فَكَّرَ فِيهِ يُقَدِّرُهُ وَيُقَيِّسُهُ Ve muntazır olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ فُلاَنًا إِذَا انْتَظَرَ Ve نَظَرٌ [nazar] Birbirine mücâvir olan kavm ve cemâ’ate ıtlâk olunur, dâ’imâ birbirine nazarları derkâr olduğu için; yukâlu: حَيٌّ نَظَرٌ أَيْ مُتَجَاوِرُونَ يَنْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ Ve kehânet eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ الرَّجُلُ إِذَا تَكَهَّنَ Mü’ellif burada hükm ile i’ânet ma’nâlarını tekrâr eylemiştir. Ve نَظَرٌ [nazar] Bir söze kulak tutmak ma’nâsına müsta’meldir; tekûlu: أَنْظِرْنِي أَيْ أَصِغْ إِلَيَّ Ve imhâl ve te’ennî ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَهُ إِذَا تَأَنَّى عَلَيْهِ Ve bir nesneyi mühletle ya’nî veresiye satmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ الشَّيْءَ إِذَا بَاعَهُ بِنَظِرَةٍ

aşağıbak.

s. (pl. انظار) 1. A look, a sight, a glance. 2. The malignant look of an evil eye; the evil eye as a power. 3. The favor of a great personage.

vn. & s. 1. A looking, glancing at a thing. 2. A considering; consideration. 3. A regarding with favor or esteem. 4. An inspecting, examining. 5. A facing a place, being opposite to it.

اَلنَّظَرُ [en-nezar] (fethateynle) Bir nesneyi bakıp fikr etmektir. Ve اَلنَّظَرَانُ [en-nezarân] (fethateynle) Kezâlik bi-ma’nâhu; yukâlu: نَظَرْتُ إِلَى الشَّيْءِ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ Ve نَظَرٌ [nezar] İntizâr ma’nâsına da gelir. Ve نَظَرٌ [nezar] Komşuluk mahallinde dahi isti’mâl olunur; yukâlu: حَيٌّ حِلَالٌ وَنَظَرٌ Ya’nî bir mahallede evleri birbirine mukâbil komşudur, birbirin görür; ve yukâlu: دَارِي تَنْظُرُ إِلَى دَارِ فُلَانٍ Ve mukâbile ma’nâsına dahi gelir; yukâlu: إِذَا أَخَذْتَ فِي طَرِيقٍ وَنَظَرَ إِلَيْكَ الْجَبَلُ فَخُذْ عَنْ يَمِينِهِ وَعَنْ يَسَارِهِ Ve نَظَرٌ [nezar] Yavuz gözle bakmağa da derler; yukâlu: نَظَرَ اَلدَّهْرُ إِلَى بَنِي فُلَانٍ فَأَهْلَكَهُمْ