اَلْقُطْرُبُ [el-kutrub] (قُنْفُذٌ [kunfuz] vezninde) Uğruya denir, لِصٌّ [liss] ma’nâsına. Ve fâreye denir. Ve tüyü dökülmüş kurda denir ذِئْبٌ أَمْعَطُ [zi’bun em’atu] ma’nâsına. Ve gûl-ı beyâbânînin ki koncoloz ta’bîr olunur erkeğine denir. Ve câhil ve nâdân kimseye denir. Ve korkak, cebân kimseye denir. Ve sefîh ve sebük-ser kimseye denir. Ve صَرْعٌ [sar’] marazına uğramış kimseye denir. Ve قُطْرُبٌ [kutrub] Istılâh-ı etıbbâda mâlîhûlyâ ‘illetinden bir nev’ ‘ârızanın ismidir. Ma’lûm ola ki mâlîhûlyâ lafz-ı Yûnânî ve bu ismle ma’rûf bir maraz adıdır. Sevdâdan neş’et eder. Üç kısm olur. Birinin mâddesi cemî’-i bedene şâmildir ve biri dimâgda olur ve biri mirâkiyâlarda olur, 'alâmeti seherdir ve yaramaz vâkı’alar görmektir ve ednâ sebebden mahzûn olmak ve tîz darılmak ve korkmayacak nesneden korkmaktır. Şârihin vasfına göre قُطْرُبٌ [kutrub] kısm-ı evveldir ki ma’âzallâhi ta’âlâ kara sevdâ olacaktır. Ve قُطْرُبٌ [kutrub] Küçük köpeğe denir, mastı ve zağar ve fino gibi. Ve küçük ve hurde cinnîlere denir, صِغَارُ الْجِنِّ [sigârü’l-cinn] ma’nâsına. Ve قُطْرُب [kutrub] Hafîf ve sebük-meşreb kimseye denir ki şelfe ve yelkovan ta’bîr olunur; bir dakîka bir mahalde ârâm eylemeyip dâ’imâ beri öte hareket üzere olur. Ve قُطْرُبٌ [kutrub]Bir kuş adıdır. Ve bir böcek adıdır ki bütün gündüz beri öte gezip aslâ bir yerde ârâm ve karâr eylemez. Nihâye’de “لاَ أَعْرِفَنَّ أَحَدَكُمْ جِيفَةَ لَيْلٍ قُطْرُبَ نَهَارٍ” hadîsinde قُطْرُبٌ [kutrub] bir böcektir ki bütün gündüz gezip yürür, tamâmî-i nehârında havâyic-i dünyeviyyesine pûyân olup gece oldukta bî-tâblıktan sabâha kadar cîfe gibi yatan kimse ona teşbîh olunmuştur. Ve قُطْرُبٌ [kutrub] Sîbeveyhi hazretlerinin tilmîzî olan Muhammed b. el-Mustenîr en-Nahvî lakabıdır. Her gün çin seherden bâb-ı Sîbeveyhi’ye mülâzım olmakla Sîbeveyhi ne vakt ki kapısını küşâd eylese pîş-gâhında mevcûd bulmağın kendisine مَا أَنْتَ إِلاَّ قُطْرُبُ لَيْلٍ demekle قُطْرُبٌ [kutrub] ile mülakkab ve meşhûr olmuştur.

اَلْقُطْرُبُ [el-kutrub] (kâf’ın zammı ve tâ’nın sükûnu ve râ’nın kezâlik zammıyla) Bir cins kuşun adıdır. Ve قُطْرُبٌ [kutrub] Muhammed b. el-Mustenîr en-Nahvî’nin lakabıdır.