(a. s. kerem’den. c. : kiram, küremâ) : 1) kerem sahibi, cömert, verimcil. 2) ulu, büyük. Allah kerim : Allah büyüktür, Allah kerem sahibidir, Allah verir. Kur’ân-ı Kerîm (Ulu kitap) : Kur’an. 3) i. erkek adı. [müen. “kerîme”]

sıf. ar. s: kerîme. cm: kirâm. [kerem’den sıfm.] 1. Asâlet ve mecd ü şeref sâhibi, le’îm mukâbili: bir zât-ı kerîm; kerîmü’s-secâyâ; kerîmü’l-hisâl. 2. Kerem ve sehâvet sâhibi, cömert, inâyet ve ihsân sâhibi: kerîm olan zât vadini din addeder. 3. Büyük, âlî, izz ü şeref sâhibi, muhterem, azîz, muazzez: Kur’ân-ı Kerîm; âyet-i kerîme, ferîkân-ı kirâm. [“ekrem” ism-i tafdîlinin cem’i olmak üzere “ekârim” yerine isti’mâliyle “yâver-i ekrem”in cem’inde “yâverân-ı kirâm” denilmesi galattır.]

اَلْكَرِيمُ [el-kerîm] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) ve اَلْكَرِيمَةُ [el-kerîmet] (hâ’yla) ve اَلْكَرِمَةُ [el-kerimet] (فَرِحَةٌ [ferihat] vezninde) ve اَلْمُكْرَمُ [el-mukrem] ve اَلْمُكْرَمَةُ [el-mukremet] (mîm’in zammı ve râ’nın fethiyle) ve اَلْكُرَامُ [el-kurâm] (غُرَابٌ [gurâb] vezninde) ve اَلْكُرَّامُ [el-kurrâm] ve اَلْكُرَّامَةُ [el-kurrâmet] (رُمَّانٌ [rummân] ve رُمَّانَةٌ [rummânet] veznlerinde) Sıfatlardır, kerem ile muttasıf adama denir. Ve كَرِيمٌ [kerîm]in cem’i كُرَمَاءُ [kuremâ’] ve كِرَامٌ [kirâm] gelir kâf’ın kesriyle ve كَرَائِمُ [kerâ’im] gelir, gayr-i kıyâs üzere ve رُمَّانٌ [rummân] vezninde كُرَّامٌ [kurrâm]ın cem’i كِرَامُونَ [kirâmûn] gelir. Şârihin beyânına göre كَرِيمَةٌ [kerîmet] lafzına hâ’ mübâlaga içindir. İntehâ. Ve كَرَمٌ [kerem] lafzı ki masdardır, mübâlagaten vasf olur, müfred ve cem’i ve müzekker ve mü’ennesi müsâvî olur; yukâlu: رَجُلٌ وَامْرَأَةٌ كَرَمٌ وَرِجَالٌ وَنِسَاءٌ كَرَمٌ أَيْ كَرِيمٌ وَتَقُولُ الْعَرَبُ كَرَمًا أَيْ أَدَامَ اللهُ كَرَمًا لَكَ Ve bu حَمْدًا ve سُقْيًا mâddeleri gibi fi’li mehcûren muzmerdir. Ve كَرَمٌ [kerem] Arz-ı tayyibeye vasf olur; yukâlu. أَرْضٌ كَرَمٌ أَيْ كَرِيمَةٌ طَيِّبَةٌ وَيُقَالٌ أَرْضٌ وَأَرْضَانِ وَأَرْضُونَ كَرَمٌ Zîrâ vech-i mezkûr üzere vasf bi’l-masdardır. Ve tekûlu’l-'Arabu: أَفْعَلُ كَذَا وَكَرَامَةً لَكَ بِالْفَتْحِ وَكُرْمًا وَكُرْمَةً وَكُرْمَى وَكُرْمَةَ عَيْنِ وَكُرْمَانًا بِضَمِّ الْكَافَاتِ وَلَا يُظْهِرُونَ لَهُ فِعْلًا Ya’ni أُكْرِمُكَ كَرَامَةً وَكُرْمًا demezler, masdar ile fi’lden istignâ ederler, أَفْعَلُ كَذَا حُرْمَةً وَكَرَامَةً takdîrindedir, ya’nî “Bu işi mahzâ sana hürmeten ve ikrâmen ederim” demektir, niteki أَفْعَلُ كَذَا حُبًّا وَكَرَامَةً لَكَ dahi derler. Ve نَعْمَ عَيْنٍ ve نَعْمَةَ عَيْنٍ ve نُعَامَى عَيْنٍ dahi derler, “Senin gözlerin aydın ya’nî memnûn ve münbasıt olacağın için ederim” demektir; ve لَا أَفْعَلُ ذَلِكَ لَا حُبًّا وَلَا كَرَامَةً وَلَا كَرَمًا dahi derler, pes أَفْعَلُ كَذَا terkîbi mütekellim-i müstakbel olup fi’l-i mahzûf أُكْرِمُكَ olur.

كَرِيمٌ [Kerîm] (عَزِيزٌ ['azîz] vezninde)

اَلْكَرِيمُ [el-kerîm] (kâf’ın fethi ve râ’nın kesri ve meddiyle) Nîk-nâm olan kimse; yukâlu: كَرُمَ مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ فَهُوَ كَرِيمٌ Ve كَرِيمٌ [kerîm] Ehl-i 'afv olan kimseye dahi derler,صَفُوحٌ [safûh] ma’nâsına.