اَلْحُطَمَةُ [el-hutamet] (هُمَزَةٌ [humezet] vezninde) Çok deve sürüsüne ve çok koyun ve keçi sürüsüne denir, uğradıkları nesneleri حَطْمٌ [hatm] eyledikleri için. Ve pek şiddetli âteşe denir. Ve cehennem esmâsındandır, 'alâ-kavlin bir kapısının ismidir, derûnuna ilkâ olunanları kesr eylediği için ıtlâk olundu. Ve şol merhametsiz ve şefkatsiz seng-dil çobana denir ki mevâşîyi şiddetle zecr ve darb ederek birbirine katıp kırıp geçirir ola ve ona حُطَمٌ [hutam] dahi denir,صُرَدٌ [surad] vezninde ve minhu’l-hadîsu: “شَرُّ الرِّعَاءِ اَلْحُطَمَةُ” أَيِ الرَّاعِي اَلظَّلُومُ لِلْمَاشِيَةِ يَهْشِمُ بَعْضَهَا بِبَعْضٍ Ve bu hadîs-i sahîh olmakla Cevherî وَفِي الْمَثَلِ 'ibâretiyle darb-ı mesel olarak îrâd eylemesi vehmdir. Mütercim der ki hadîs olmak mesel olmağa münâfî değildir. “اَلْآنَ حَمِيَ الْوَطِيسُ” gibi. Hattâ Nihâye’de mesel-i madrûb olduğu musarrahtır ve Zemahşerî Mustaksâ’da sebt eylemiştir. Ve حُطَمَةُ [hutamet] Esâmîdendir: hutame b. Muhârib dâ’imâ zırh işler zırhçı bir adam idi,دُرُوعٌ حُطَمِيَّاتٌ ona mensûbdur yâhûd süyûfu kesr eden kavî ve metîn zırhlar demektir yâhûd bâfteleri enli ağır zırhlara ıtlâk olunur.