(a. i. c. : hurûb) : cenk, kavga, döğüş, savaş. Bilâ-harb : savaşsız, savaş açmadan. Divân-ı harb (harp dîvanı) : askerî mahkeme. Erkân-ı harb : * kurmay. Fenn-i harb : savaş bilgisi. İ’lân-ı harb : savaş açma. Meydân-ı harb : savaş meydanı. Yâver-i harb : büyük kumandan, emir subayı. Dâr-ül-harb : savaş yeri, islâm elinde olmıyan yerler, (bkz. : cidal, perhâş).

iz. ar. cm. hurûb. Kavga, cenk, muhârebe: harp etmek, harbe gitmek, harp zamanı.

اَلْخَرْبُ [el-harb] (hâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Bu dahi iğne yurdusuna ve mak’ad deliğine denir. Ve خَرَبٌ [hareb] Masdar olur, bir kimsenin kulağı deliğine vurmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَرَبَهُ خَرَبًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي اِذَا ضَرَبَ خُرْبَتَهُ Ve bir nesneyi delmek yâhûd yarmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَرَبَ الشَّيْءَ اِذَا ثَقَبَهُ أَوْ شَقَّهُ Ve uğru olmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَرَبَ فُلاَنٌ اِذَا صَارَ لِصًّا Ve harâb eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: خَرَبَ الدَّارَ بِمَعْنَى خَرَّبَهَا Ve خَرَبٌ [hareb] Bir nesneyi hırsızlamak ma’nâsınadır; ke-mâ se-yuzkeru.

اَلْحَرْبُ [el-harb] (ضَرْبٌ [darb] vezninde) Ma’rûftur ki cenk ve kıtâl ve kârzâr ma’nâsınadır. Ve bu mü’ennestir, مُقَاتَلَةٌ [mukâtelet] i’tibârıyla ve ba’zen müzekker olur قِتَالٌ [kitâl] i’tibârıyla. Cem’i حُرُوبٌ [hurûb] gelir; yukâlu: وَقَعَتْ بَيْنَهُمُ الْحَرْبُ أَيِ الْمُقَاتَلَةُ Ve حَرْبٌ [harb] Ceng-âver bahâdıra ıtlâk olunur ki mübâlagaten vasf-bi’l-masdar olur; yukâlu: رَجُلٌ حَرْبٌ أَيْ شَدِيدُ الْحَرْبِ شُجَاعٌ ve yukâlu: رَجُلٌ حَرْبٌ أَيْ عَدُوٌّ مُحَارِبٌ Ya’nî حَرْبٌ [harb] lafzı 'adüvv-i muhâribe de ıtlâk olunur, her ne kadar ceng-âver muhârib değil ise de, zîrâ muhârebe üzeredir. Bunda müzekker ve mü’ennesi ve müfred ve cem’i berâberdir, zîrâ fi’l-asl masdardır. Ve حَرْبٌ [harb] Esâmî-i ricâldendir. harb b. Umeyye b. 'Abduşems, kureşî-i Umevî’dir. Ve harb b. 'Abdullâh er-Râvendî, Mansûr-ı 'Abbâsî ser-'askeridir. Ve Vahşî b. harb ashâbdandır. Ve harb b. el-hâris tâbi’îndendir. Ve 'Alî ve Ahmed ve Mu’âviye ki evlâd-ı harb’dir ve harb b. 'Abdullâh ve harb b. kays ve harb b. hâlid ve harb b. Şeddâd ve harb b. Şureyh ve harb b. Zuheyr ve harb b. Ebi’l-'Âliye ve harb b. Sabîh ve harb b. Meymûn ki sâhibu’l-a’miyedir ki metrûkü’l-hadîstir ve harb b. Meymûn ki Ebu’l-hattâb’dır, cümlesi muhaddislerdir. أعْمِيَةٌ [a’miyet] مُلْبَسَاةٌ [mulbesât] ma’nâsınadır. Binâ’en’aleyh rivâyet eylediği ehâdîs ma’mûl-bihâ değildir. Ve zikr olunan harb b. Meymûn ile Ebû’l-hattâb harb b. Meymûn’u İmâm Buhârî ve Muslim, şahs-ı vâhid zann eylediler.

s. (pl. حروب) 1. War. 2. A battle, a combat.

s. (pl. خروب) 1. A perforation, a drilled hole; as, the eye of a needle, a pin-hole, etc. 2. A resting place of a wild animal. 3. The socket of the hip-joint. 4. Unsoundness, taint. 5. A contraction of the prosodial foot mefa’ilun, into fa’ilu (فاعیل) represented by mef’ulu (مفعول).

vn. A ruining, laying waste, devastating.

اَلْحَرْبُ [el-harb] Cenk. Mü’ennestir; yukâlu: وَقَعَتْ بَيْنَهُمْ حَرْبٌ Ba’zılar eyitti: Tasgîri حُرَيْبٌ [hureyb] gelir bilâ-tâ’, zîrâ aslında masdardır. Ve ba’zılar eyitti: حَرْبٌ [harb]in müzekker gelmesi dahi vardır. Ve 'adüvv ma’nâsına dahi gelir; yukâlu: أَنَا حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَنِي أَيْ عَدُوٌّ