اَلْخَمْشُ [el-hamş] (hâ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Yüzü tırmalamak ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَشَ وَجْهَهُ خَمْشًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا خَدَشَهُ Şârih Esâs’tan veche mahsûs olduğunu tansîs eylemiştir. Ve çehreye şamar vurmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَشَ وَجْهَهُ إِذَا لَطَمَهُ Ve vurmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: خَمَشَهُ إِذَا ضَرَبَهُ Ve a’zâdan bir 'uzv kesmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَشَ فُلاَنًا إِذَا قَطَعَ عُضْوًا مِنْهُ

اَلْحَمَشُ [el-hameş] (fethateynle) ve اَلْحَمْشَةُ [el-hamşet] (hâ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Darılmak ma’nâsınadır; yukâlu: حَمِشَ الرَّجُلُ حَمَشًا وَحَمْشَةً مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا غَضِبَ Ve şerr ve kerîhe şiddetlenmek ma’nâsınadır; yukâlu: حَمِشَ الشَّرُّ إِذَا اشْتَدَّ Ve حَمْشٌ [hamş] (hâ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) ve حَمَشٌ [hameş] (fethateynle) Bir adam ince bacaklı olmak ma’nâsınadır; yukâlu: حَمِشَ الرَّجُلُ حَمْشًا وَحَمَشًا مِنَ الْبَابِ الْمَزْبُورِ إِذَا صَارَ دَقِيقَ السَّاقَيْنِ

a. & s., fem. خمسە Five.

v. n. A being or becoming pinched, gaunt.

اَلْخَمْسُ [el-hams] (hâ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Kavmin mâllarının خُمْسٌ [humus]ın almak; tekûlu: خَمَسْتُ الْقَوْمَ أَخْمُسُهُمْ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا أَخَذْتَ مِنْهُمْ خُمْسَ أَمْوَالِهِمْ Ve خَمْسٌ [hams] Kavmin beşincisi olmağa da derler yâhûd kendi nefsinle onları tamâm beş kılmağa derler. Ve bu iki ma’nânın farkı hafî değildir, zîrâ ma’nâ-yı ahîrde terâhî-i zamânî lâzım değildir bi-hilâfi’l-evvel; tekûlu: خَمَسْتُهُمْ أَخْمُسُهُمْ إِذَا كَنْتَ خَامِسَهُمْ أَوْ كَمَّلْتَهُمْ خَمْسَةً بِنَفْسِكَ