اَلْخَمُّ [el-hamm] (hâ’nın fethi ve mîm’in teşdîdiyle) Süpürmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَّ الْبَيْتَ وَالْبِئْرَ خَمًّا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا كَنَسَهُمَاVe خَمُّ الثِّيَابِ [hammu’s-siyâb] senâ ve sitâyiş eylemekte müsta’meldir; yukâlu: هُوَ يَخُمُّ ثِيَابَ فُلَانٍ أَيْ يُثْنِي عَلَيْهِ Ya’nî “Üstüne toz kondurmayıp dâ’imâ medh ve senâsını eder.” Ve خَمٌّ [hamm] Süt sağmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَّ النَّاقَةَ إِذَا حَلَبَهَا Ve خَمٌّ [hamm] ve خُمُومٌ [humûm] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Et bozulup kokmak ma’nâsınadır ve bu matbûh ve meşvî olan ette kesîrü’l-isti’mâldir; yukâlu: خَمَّ اللَّحْمُ خَمًّا وَخُمُومًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا أَنْتَنَVe خَمٌّ [hamm] Vasf olur, kokmuş ete denir; yukâlu: لَحْمٌ خَمٌّ أَيْ مُنْتِنٌ Ve خَمٌّ [hamm] Sütün ta’mını tulumun bed râyihası tagyîr eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَّ اللَّبَنَ إِذَا غَيَّرَهُ خُبْثُ رَائِحَةِ السِّقَاءِ Ve kafeste tavuk habs olunmak ma’nâsınadır; yukâlu: خُمَّ الدَّجَاجُ عَلَى الْمَجْهُولِ إِذَا حُبِسَ Ve kesmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَمَّهُ إِذَا قَطَعَهُ Ve bir adamı güzel senâ eylemek ma’nâsına müsta’meldir, niteki خَمُّ الثِّيَابِ [hammu’s-siyâb] dahi müsta’meldir; yukâlu: خَمَّ فُلَانًا إِذَا أَثْنَى عَلَيْهِ طَيِّبًا Ve pek ağlamak ma’nâsınadır; yukâlu: هُوَ يَخُمُّ أَيْ يَبْكِي شَدِيدًا

s. 1. Intense heat, sultriness of noon. 2. An object of desire or anxiety. 3. A means of escape, a remedy.

اَلْحَمُّ [el-hamm] (hâ’nın fethi ve mîm’in teşdîdiyle) Kakırdak ki kuyruk eridikten sonra bâkî kalır.

اَلْحَمَّةُ [el-hammet] (hâ’nın kezâlik fethiyle) Vâhidi. Ve حَمٌّ [hamm] Eriyen yağa dahi derler. Ve حَمٌّ [hamm] Kuyruğu eritmeğe dahi derler; tekûlu: حَمَمْتُ الْأَلْيَةَ إِذَا أَذَبْتَهَا Ve حَمَّةٌ [hammet] Şol kaynar pınara dahi derler ki hastalar onunla şifâ taleb ederler. Ve fi’l-hadîsi: “اَلْعَالِمُ كَالْحَمَّةِ” Ve حَمٌّ [hamm] Kasd ma’nâsına da gelir; tekûlu: حَمَمْتُ حَمَّكَ أَيْ قَصَدْتُ قَصْدَكَ Ve حَمٌّ [hamm] Ta’cîl ma’nâsına da gelir, Ferrâ rivâyeti üzere; tekûlu: حَمَمْتُ ارْتِحَالَهُ إِذَا عَجَّلْتَهُ Ve حَمٌّ [hamm] Suyu ısıtmağa dahi derler; tekûlu: حَمَمْتُ الْمَاءَ إِذَا سَخَّنْتَهُ Ve كُلُّهُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ Ve takdîr ma’nâsına da gelir; yukâlu: حُمَّ عَلَى الْبِنَاءِ لِلْمَجْهُولِ بِمَعْنَى قُدِّرَ Ve âteş kararmağa dahi derler; tekûlu: حَمِمَتِ الْجَمْرَةُ تَحَمُّ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا صَارَتْ حُمَمَةً Ve حُمَمَةٌ [humemet] Kömüre derler. Ve su ıssı olmağa dahi derler; yukâlu: حَمَّ الْمَاءُ أَيْ صَارَ حَارًّا وَحُمَّ عَلَى الْبِنَاءِ لِلْمَجْهُولِ Ve مَحْمُومٌ [mahmûm] oldu ma’nâsına da gelir; tekûlu: حُمَّ الرَّجُلُ إِذَا صَارَ مَحْمُومًا Ve حَمٌّ [hamm] Hemm ma’nâsına da gelir; yukâlu: مَا لَهُ سَمٌّ وَلَا حَمٌّ غَيْرُكَ أَيْ مَا لَهُ هَمٌّ غَيْرُكَ Ve gâh olur sîn’in ve hâ’nın zammı ile dahi isti’mâl olunur. Ve حَمٌّ [hamm] (hâ’nın fethi ve zâmmı ile) بُدٌّ [budd] ma’nâsına da gelir; yukâlu: مَا لِي مِنْهُ حَمٌّ أَيْ بُدٌّ

اَلْخَمُّ [el-hamm] (hâ’nın fethi ile) Kuyuyu pâk etmek; yukâlu: خَمَّ الْبِئْرَ يَخُمُّهَا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا كَسَحَهَا وَنَقَّاهَا Ve كَسْحٌ [kesh] sîn ve hâ’-i mühmeleteynle süpürmek ma’nâsınadır. Ve ev pâk etmede dahi isti’mâl olunur.