اَلْخَدَرُ [el-hader] (fethateynle) A’zâ uyuşmak ma’nâsınadır ki rûh hassâs ve müteharrik bir mertebe galîz olur ki 'uzv hiss ve hareketten mu’attal olur; yukâlu: خَدِرَتْ رِجْلِي خَدَرًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا افْتَرَتْ وَاسْتَرْخَتْ فَلاَ تُطِيقُ الْحَرَكَةَ Ve göz bir 'ârıza sebebiyle hîre ve fâtir olmak, 'alâ-kavlin göze toz ve hâr u hâşâk makûlesi isâbet eylemekle ovuşturmaktan sıklet peydâ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: خَدِرَتِ الْعَيْنُ إِذَا افْتَرَتْ أَوْ ثَقُلَتْ مِنْ قَذًى Ve üşeniklik, kesel ve tehâvün ma’nâsınadır; tekûlu: فِي الْيَوْمِ خَدَرٌ أَيْ كَسَلٌ وَفُتُورٌ Ve خَدَرٌ [hader] Yağmura ıtlâk olunur; perde ma’nâsından me’hûzdur. Ve gecenin zulmetine ıtlâk olunur; hâ’nın kesriyle de câ’izdir. Ve mübâlagaten pek karanlık olan geceye ıtlâk olunur; tekûlu غَشِيَنَا خَدَرُ اللَّيْلِ أَيْ ظُلْمَتُهُve tekûlu: سِرْنَا فِي لَيْلٍ خَدَرٍ أَيْ مُظْلِمٍ Ve mekân-ı muzlime ıtlâk olunur. Ve ıssının ve soğuğun saht ve şedîd olmasına denir; yukâlu: خَدِرَ الْحَرُّ وَالْبَرْدُ إِذَا اشْتَدَّ