(a. i. c. : ahkâm) : hüküm, emir, * komuta.

iz. ar. cm. ahkâm. 1. Hâkimlik, hükûmet, âmiriyyet: filânın hükmü cârîdir; filânın hükmü altındadır. 2. Emir, irâde, kumanda: hükmetmek, hükmü geçmek; hükmü nâfiz olmak; filânın hükmüyle hareket ediyor. 3. Karar, bir dava veya meseleyi dinleyip iyice tahkîk ve muhâkeme ettikten sonra hâl ve faslı için verilen karâr-ı kat‘î ve netîce, îcâb-ı kânûnun takarrürü: hüküm vermek; mahkemenin hükmü; beş sene müddetle hapsine hükmolundu. 4. Kuvvet, ehemmiyet, nüfûz: onun hükmü bu kadar. 5. Te’sîr: harâret hükmünü icrâ ediyor; kışın hükmü geçti. 6. Menzile, mesâbe, makâm: kayınpeder dahi peder hükmündedir. 7. İktizâ, îcâb: kânûn hükmünce; kâide-i zarâfet hükmünce. || mc. Garip ve gülünç hükümler: ahkâm kurmak.

اَلْحُكْمُ [el-hukm] (hâ’nın zammıyla) Kazâ’ ma’nâsına ismdir, şu nesne şöyledir demekten ‘ibârettir;cem’i أَحْكَامٌ [ahkâm]dır. Ve حُكْمٌ [hukm] ve حُكُومَةٌ [hukûmet] Masdar olur, şu nesne şöyledir diye imzâ eylemek ve fasl-ı husûmetle kâdîlık eylemek ma’nâsına; yukâlu: حَكَمَ عَلَيْهِ بِالْأَمْرِ حُكْمًا وَحُكُومَةً مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا قَضَى عَلَيْهِ بِهِ وَكَذَلِكَ يُقَالُ حَكَمَ بَيْنَهُمْ إِذَا قَضَى وَفَصَلَ Ve bu men’ ma’nâsından me’hûzdur. Ve حُكُومَةٌ [hukûmet] İsm olur, أُحْكُومَةٌ [uhkûmet] gibi fasl-ı husûmet ma’nâsına.

s. (pl.احكام ) 1. A Judicial decision, decree, or sentence. 2. Judicial authority, jurisdiction. 3. Rule, dominion, authority, government. 4. A commandment, an edict. 5. A law, statute; especially, a divine ordinance. 6. A requirement of a matter. 7. An influence of a planet, etc. 8. The value or effect; also, the tenor of a law, document, etc. 9. A virtual meaning of a term when used figuratively. 10. (gram.) Government (of a word). 11. (logic) A proposition; also, a judgment, an assertion; also, a mental perception or judgment of a relation between two things; also, a relation between two things. 12. A subject of a proposition; also, a predicate (of a proposition). 13. Knowledge, wisdom; especially, canonical legal knowledge.

vn. 1. A decreeing judicially. 2. A deciding judicially. 3. A having or exercising dominion or jurisdiction. 4. A commanding to be done. 5. A forming and expressing a judgment or opinion.