iz. ar. cm. hudûd (hudut). 1. Sınır, sugur, iki devlet ülkelerinin veya iki hıtta ve eyâletin temas ettikleri mahal. [bu mana ile ekseriya cem‘i kullanılır.] 2. Derece; mertebe: hadd-i i‘câz = fesâhatin mucizeye takarrub eden derecesi. 3. İnsanın kadr ü menzileti, hakîkî pâyesi, değeri: haddini bilir adamdır; insan haddini tecâvüz etmemeli: benim haddim değildir; haddim olmayarak. 4. Bir kabahat irtikap edenin kendisine mâni tekrîr ve başkalarına bâ‘is-i ibret olmak üzere şer‘an verilen te’dîb, şer‘an muayyen olan mücâzât-ı terhîbiyye: hadd-i şer‘îsini vermek; yalan şahidin hadd-i şer‘îsi nedir? 5. Ta‘rîf-i mantıkî. 6. mn. kaziyyeyi terkîb eden iki kısmın her biri: hadd-i ekber, hadd-i esgâr. 6. r. cebirde bir tenâsüp veya muâdeleyi terkîb eden aksâmın beheri. [fr. terme.]