اَلْفَرَاقُ [el-ferâk] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) ve اَلْفِرَاقُ [el-firâk] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Ayrılığa denir, فُرْقَةٌ [furkât] ma’nâsına ki ismdir ve kuri’e kavluhu ta’âlâ: ﴿هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ﴾ بِالْفَتْحِ

اَلْفَرَقُ [el-ferak] (fethateynle) Korkak ve ödek olmak kezâlik korkmak ma’nâsınadır, havftan kalbi münsadi’ olmak mülâhazasıyladır;yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ فَرَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا فَزِعَ Ve فَرَقٌ [ferak] Sabâh vaktine denir, bâm-dâd ma’nâsına, 'alâ-kavlin fecr söküp sabâh yerinin açılmasına denir; tekûlu: بِتْنَا نُسَامِرُ إِلَى الْفَرَقِ أَيِ الصُّبْحِ نَفْسِهِ أَوْ فَلَقِهِ Ve ön dişlerin aralığı seyrek olmağa denir; yukâlu: فِي ثَنَايَاهُ فَرَقٌ أَيْ تَبَاعُدٌ فِيمَا بَيْنَهَا Ve devenin ayaklarının bakanakları birbirinden açık ve meydânlı olmaya denir. Ve at kısmında فَرَقٌ [ferak] almacığının birisi âherinin üzerine havâle olmak ya’nî bir tarafı yüksek öbür tarafı çökük ve basık olmaktan 'ibârettir ve bu at kısmında mekârih-i evsâftandır. Ve horoz kısmında فَرَقٌ [ferak] ibiği ayrık ya’nî çatal olmasından 'ibârettir. Ve perçemin ve sakalın telleri seyrek olmağa denir. Ve yerde nebât ayrı ayrı dağınık olmağa denir. Ma’ânî-i mezkûrede فَرَقٌ [ferak] masdar ve ism olur. Ve فَرَقٌ [ferak] Denizin mevcine girip dalmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ فَرَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا دَخَلَ فِي الْفَرَقِ أَيِ الْمَوْجَةِ وَغَاصَ فِيهَا Ve فَرْقٌ [fark] dedikleri mikyâl ile nesne içmek ma’nâsınadır; yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ إِذَا شَرِبَ بِالْفَرْقِ أَيْ بِالْمِكْيَالِ الْمَزْبُورِ

s. 1. Wideness of separation; wideness of gape. 2. (pl. افراق) A separation, division, parting. 3. Difference, dissimilarity. 4. Daybreak. 5. Fear, fright. 6. (pl. فرقان) A large measure of capacity; a tub, a bath-vessel.

اَلْفَرَقُ [el-ferak] (fethateynle ve râ’nın sükûnu dahi lügattır) Bir kîledir ki Medîne-i münevverede ma’rûftur. Ve o üç sâ’dır ki on altı rıtl olur. Cevherî fethateynle isti’mâli kalîl olmasına işâret etmiştir ve sâhib-i kâmûs fethateynle efsahtır demiştir.

اَلْفُرْقَانُ [el-furkân] (fâ’nın zammı ve râ’nın sükûnuyla) Cem’i. Ve bu cem’ lügateynin ikisine de cem’ olur, بَطَنٌ [betan]la بُطْنَانٌ [butnân] ve حَمَلٌ [hamel]le حُمْلَانٌ [humlân] gibi. Ve فُرْقَانٌ [furkân] Hakla bâtılın beynin farka sebeb olana da derler. Ve bu cihetten kur’ân-ı 'azîme فُرْقَانٌ [furkân] derler. Ve kezâlik bu ma’nâdan Bârî ta’âlâ: ﴿وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسٰى وَهٰرُونَ الْفُرْقَانَ﴾ (الأنبياء، 48، buyurdu. Ve فَرَقٌ [ferak] Havfa dahi derler; tekûlu: فَرِقَ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ ve tekûlu: فَرِقْتُ مِنْكَ وَلَا تَقُولُ فَرِقْتُكَ Ve فَرَقٌ [ferak] İki ön dişleri birbirinden ırak olmağa da derler. Ve devenin ayakları birbirinden ırak olmağa ve atın bir uyluğu öbür uyluğu üzerine havâle olmağa da derler. Ve horozun tâcı ayrık olmağa da derler. Ve فَرَقٌ [ferak] Alın açık olmağa da derler. Ve sakal dağınık olmağa da derler. Ve فَرَقٌ [ferak] Yerin otu müteferrik olmağa da derler, bir haysiyyetle ki birbirine muttasıl gibi görünmeye.