(a. i.) : sabaha karşı, Güneş doğmadan Önce, ufkun gün doğusu tarafından görünen aydınlığı, tan yerinin ağarması.

iz. ar. 1. Sabahın pek erken vakti; tulû‘-ı şemsten evvelki vakit, tan vakti. 2. Tulû‘-ı şemsten evvel semâda görülen kızıllık ve aydınlık.

اَلْفَجْرُ [el-fecr] (زَجْرٌ [zecr] vezninde) ضَوْءُ الصَّبَاحِ [dav’u’s-sabâh] ya’nî sabâh yerinin rûşenliğine denir ki sevâd-ı leylin âhirinde şemsin ufk-ı maşrıkta zâhir olan humretinden 'ibârettir, şafak ta’bîr olunur.

اَلْفَجْرُ [el-fecr] (زَجْرٌ [zecr] vezninde) Su akıtmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ الْمَاءُ فَجْرًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ فَانْفَجَرَ Asl فَجْرٌ [fecr] bir nesneyi şakk-ı vâsi’ ile şakk eylemek ma’nâsına mevzû’dur. Ve فَجْرٌ [fecr] ve فُجُورٌ [fucûr] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Me’âsî ve âsâma dürüşmek ma’nâsınadır ki tarîk-i hakkı şakk eylemiş olur; yukâlu: فَجَرَ الرَّجُلُ فَجْرًا وَفُجُورًا إِذَا انْبَعَثَ فِي الْمَعَاصِي Ve zinâ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ الرَّجُلُ إِذَا زَنَا Ve فُجُورٌ [fucûr] Fısk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ الرَّجُلُ إِذَا فَسَقَ Ve فَجْرٌ [fecr] ve فُجُورٌ [fucûr] Yalan söylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ فُلاَنٌ إِذَا كَذَبَ Ve bir adamı tekzîb eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَهُ إِذَا كَذَّبَهُ Ve 'isyân ve muhâlefet eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَهُ إِذَا عَصَاهُ وَخَالَفَهُ Ve hasta sağalmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ مِنْ مَرَضِهِ إِذَا بَرَأَ Ve bir adamın basarı hîre ve za’îf olmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ الرَّجُلُ إِذَا كَلَّ بَصَرُهُ Ve bir mâdde fâsid ve tebâh olmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ أَمْرُهُمْ إِذَا فَسَدَ Ve فُجُورٌ [fucûr] Râkib bindiği eyerden bir tarafa kaymak ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ الرَّاكِبُ إِذَا مَالَ عَنْ سَرْجِهِ Ve haktan 'udûl eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَجَرَ عَنِ الْحَقِّ إِذَا عَدَلَ

s. 1. Dawn, daybreak. 2. The daybreak service of worship in Islam.

vn. & s. A cleaving, bursting open.