(a. ha.) : Osmanlı alfabesinin altıncın harfi olup “ebced” hesabında üç sayısının karşılığıdır.

i. [Arabîde is.] Elif-bâ-yı Osmânî’nin altıncı harfi olup, cim-i Fârisî (چ ç) ye mukâbil cim-i Arabî dahi denilir. hurûf-i sâmiye-i kadîme elif-bâ’sında üçüncü harf olup, ebced hesabında 3 rakamına alâmettir. tarihte cemaziye’l-âhireye ve جا câ sûretinde cemâze’l-ûlâya alâmettir. lisân-ı İbrânî’de ismi (جمل cemel) ve Süryânî’de (جمل cemel) olup, ikisi de cemel yani deve demektir, bu da şeklinin deve boynuna müşâbehetine mebnîdir. şekl-i İbrânîsi ה ve Süryânisi ܓ dur.

اَلْجِيمُ [el-cîm] (مِيمٌ [mîm] vezninde) Esrimiş, dişiye kızmış deveye denir. Ve dîbâ ta’bîr olunan kumaşa denir, دِيبَاجٌ [dîbâc] ma’nâsına. Lafz-ı mezbûrun bu ma’nâlara vürûdu Kitâbu’l-Cîm mü’ellifi Ebû 'Amr’dan nâkil olarak ba’zı 'ulemâ-i kirâmdan mesmû’umuz oldu. Ve جِيمٌ [cîm] Hurûf-ı hecâdan bir harf-i ma’hûdedir ve mü’ennestir.