iz. ar. 1. Çalışıp çabalama, cehd, sa‘y, gayret. 2. Ciddîlik, hezlin zıddı.

اَلْجِدُّ [el-cidd] (cîm’in kesriyle) Bu dahi ırmak kıyısına denir, شَاطِئُ نَهْرٍ [şâti’u nehr] ma’nâsına. Ve masdar olur, çalışıp çabalamak ma’nâsına; yukâlu: جَدَّ فِي الْأَمْرِ جِدًّا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا اجْتَهَدَ Ve bir nesneyi gerçekten işlemek ma’nâsınadır ki hezl ve lâg ve latîfe mukâbilidir; yukâlu: جَدَّ فِي الْأَمْرِ جِدًّا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي ضِدُّ هَزَلَ Ve 'acele eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَدَّ فِي الْأَمْرِ إِذَا عَجِلَ Ve tahkîk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَدَّ فُلاَنٌ إِذَا حَقَّقَ Ve mübâlaga ve im’ân olunan emr-i muhakkaka ıtlâk olunur; yukâlu: عَذَابٌ جِدٌّ أَيْ مُحَقَّقٌ مُبَالَغٌ فِيهِ ve yukâlu: فُلاَنٌ عَالِمٌ جِدٌّ أَيْ مُتَنَاهٍ بَالِغُ الْغَايَةِ

s. 1. An earnest intention, word, or act. 2. Earnest endeavor, diligence, one’s best.

vn. 1. A being earnest in speech or action, earnestness. 2. A doing one’s best.

اَلْجِدُّ [el-cidd] (cîm’in kesriyle) Bir nesneyi gerçekten etmek, هَزْلٌ [hezl]in mukâbili ki هَزْلٌ [hezl] zâ-i mu’ceme ile bir nesneyi horata ile etmek; tekûlu minhu: جَدَّ فِي الْأَمْرِ يَجُدُّ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ وَالثَّانِي إِذَا فَعَلَهُ لَا عَلَى طَرِيقِ الْهَزْلِ ve yukâlu: فُلَانٌ مُحْسِنٌ جِدًّا وَلَا يُقَالُ جَدًّا بِفَتْحِ الْجِيمِ Ve جِدٌّ [cidd] 'Acele ma’nâsına da gelir; yukâlu: هُوَ عَلَى جِدِّ أَمْرٍ أَيْ عَلَى عَجَلَةِ أَمْرٍ ve yukâlu: فِي هَذَا خَطَرٌ جِدُّ عَظِيمٍ أَيْ عَظِيمٌ جِدًّا Ve ‘Arabların أَجِدَّكَ ve أَجَدَّكَ dedikleri evvelde cîm’in kesriyle sânîde fethiyle ikisi dahi bir ma’nâyadır. Ve bu isti’mâl olunmaz illâ muzâfen. Asma’î eyitti: Bunun ma’nâsı أَبِجِدٍّ مِنْكَ idi, intisâbı nez’-i hâfıd üzeredir. Ebû 'Amr eyitti: Bunun ma’nâsı مَا لَكَ أَجِدًّا مِنْكَ idi, pes intisâbı masdariyyet üzeredir, sa’leb eyitti: Şol nesne ki şi’rde gelir, أَجِدَّكَ dir, cîm’in kesriyle ve şol nesne ki وَجَدِّكَ dir, vâv ile cîm meftûhtur.