iz. ar. 1. Bir yere çarpma, vurma: duvara aks etti. 2. Ziyâ veya sûretin bir yere vurup geri dönmesi veya orada görünmesi: güneş duvara aksediyor, sûreti aynaya aksediyor. 3. Sesin bir yere vurup geri dönmesi, yankılama: topun sadâsı dağlara aks etti. 4. Ters, zıt, hilâf, mugâyir: yalan doğruluğun aksidir; siz benim dediğimin aksini iltizâm ediyorsunuz. || ed. Kelâmın bir cüz’ünü cüz’-i âhar üzerine takdîm ile aks etme: “kelâm-ı kibâr, kibâr-ı kelâmdır.” Gibi.

اَلْعَكْشُ [el-'akş] (نَقْشٌ [nakş] vezninde) Bir kimse üzerine avrılmak yâhûd hamle ve hücûm eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: عَكَشَ عَلَيْهِمْ عَكْشًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا عَطَفَ أَوْ حَمَلَ عَلَيْهِمْ Ve örümcek ev yapmak ma’nâsınadır; yukâlu: عَكَشَتِ الْعَنْكَبُوتُ إِذَا نَسَجَتْ Ve biriktirmek ma’nâsınadır; yukâlu: عَكَشَ الشَّيْءَ إِذَا جَمَعَهُ وَالْجَامِعُ عَكِشٌ كَكَتِفٍ وَذَاكَ مَعْكُوشٌ Pes ism-i fâ’il عَكِشٌ ['akiş] olmak hilâf-ı kıyâs olur. Ve عَكْشٌ ['akş] Köpekler insân ve hayvânların etrâfına üşüntü edip çevirmek ma’nâsınadır; yukâlu: عَكَشَتِ الْكِلاَبُ بِالثَّوْرِ إِذَا أَحَاطَتْ بِهِ Ve bir adamı muhkem bağlamak ma’nâsınadır; yukâlu: عَكَشَ فُلاَنًا إِذَا شَدَّ وَثَاقَهُ

vn. & s. 1. A braiding and looping up long hair. 2. A contracting the prosodial foot مفاعلتن, into فاعلت, represented by مفعول mef‘ûlu.

s. 1. The reverse, converse, inverse of any thing. 2. A reflected image or light.

vulg. akis, (sometimes) vn. & s. 1. A reversing; reversion, inversion. 2. A reflecting light or an image; reflection. 3. A being reflected, reverberated.

اَلْعَكْسُ [el-'aks] ('ayn’ın fethi ve kâf’ın sükûnuyla) Devenin yularında olan ipi dizine bağlamaktır tâ ki zebûn olup zabt oluna. Ve عَكْسٌ ['aks] Bir nesnenin âhirin evveline döndürmeğe dahi derler. Ve عَكْسُ بَلِيَّةٍ ['aksu beliyyet] Ona derler ki zamân-ı câhiliyyette bir kimse ölse nâkasın kabri yanına götürüp nâkanın başın göğsüne muhkem bağlayıp bu hâl üzere terk ederler imiş nâka ölünceye dek. Ve bundan murâdları bu imiş ki bu tarîkle nâkası kabri yanında helâk olmasa haşre vardıkta piyâde varır diye zu’m ederler imiş. Ve عَكْسٌ ['aks] Şorbaya süt komağa dahi derler; yukâlu: عَكَسْتُ وَأَعْكِسُ عَكْسًا