(گُ) [ په. ] (اِ.)
۱- عضو تولید مثلی و تکثیر گیاهان که از برگ‌های تغییر شکل یافته به وجود آمده‌است. گل ممکن است سلول‌های هر دو جنس نر و ماده را شامل باشد و یا فقط ممکن است سلول‌های یک جنس (نر و یا ماده) را دربرداشته باشد. اکثر گل‌ها دارای رنگ‌های مختلف و بوی مطبوع می‌باشند و زیبایی خاصی دارند و از این جهت به عنوان زینت نگه داری می‌شوند.
۲- به طور عام هر گیاه علفی گل دار.
۳- غنچه وا شده، غنچه شکفته.
۴- مطلق گُل سرخ.
۵- اخگر، شعله.
۶- خوب، دوست داشتنی.
۷- محبوب، معشوق.
۸- هر چیز زیبا و محبوب.
۹- نوایی است از موسیقی قدیم.
۱۰ - قسمت مرکزی هندوانه که خوش خوراک تر است.
۱۱ - چهره سرخ و خوش آب و رنگ.
۱۲ - اشکال هندسی شش گوشه و هشت گوشه و ده گوشه و دوازده گوشه و غیره که در خاتم سازی به کار می‌رود. ؛~ از ~ کسی شکفتن چهره کسی از شادی درخشیدن. ؛ ~ سرسبد کنایه از: نمونه اعلاء، نمونه بهترین. ؛~کاشتن کنایه از: هنرنمایی کردن، کار نظرگیری انجام دادن.

باقالی (گُ) (ص.) دارای خال‌ها یا لکه‌های رنگی در یک زمینه مشخص.

i. fa. Çamur, balçık: pâ-der-gil = ayağı çamurda.

s. 1. Any flower or blossom. 2. The rose, rosa. 3. An open wound. 4. An escutcheon of a key hole. 4. A boss; a flower-shaped ornament. 5. A kind of spiked ball of iron carried by jugglers and dervishes. 6. A cheek. 7. A rosy-cheeked boy or girl. 8. A live coal of fire. 9. The snuff of a candle. 10. A wad of halfburnt tobacco from the bottom of a pipe.

i. fa. Maruf çiçek ki küçük ve dikenli bir ağaçta olup, şeklinin ve kokusunun güzelliğiyle meşhûrdur ve beyne’ş-şuarâ bülbülün dil-dâdesi olmakla mütevâtirdir. Pek çok envâı vardır: al, penbe, sarı, katmerli gül; gül-i zîbâ; gül-i sad-berg; yabânî gül; hokka (veya okka) gülü = tatlısı yapılan cinsi.

d. ba: غل gıl.

(f. i.) : 1) çiçek. 2) bilinen çiçek, gül çiçeği; gül ağacı, [kıyâsî olmıyan cemi “gülân” dır].

(f. i.) : balçık, su ile ıslanmış toprak, lüleci çamuru, kil. (bkz. : tıyn).

fl. “gelmek” fiilinin emr-i hâzırıdır. ba: گلمك gelmek.

Kâleş’şârih ve fi’n-Nihâye ve fi’l-hadîsi: “لَا غُولَ وَلَا صَفَرَ” İbn Esîr dedi ki غُولٌ [gûl] cinn ve şeyâtînden bir cinstir. 'Arab zu’m ederler ki غُولٌ [gûl] tenhâ beyâbânda insâna suver-i muhtelife ile mütelevvin olarak mer’î olup yolundan idlâl ve ihlâk eder. Bunun vücûdunu Fahr-i enâm 'aleyhi’s-selâm nefy eyledi. Ve ba’zılar dedi ki menfî olan ‘ayn-ı غُولٌ [gûl] olmayıp belki suver-i muhtelife ile müşetekkil olarak insâna tasallutunu nefy eylediler, hattâ işbu: “إِذَا تَغَوَّلَتِ الْغِيلَانُ فَبَادِرُوا بِالْأَذَانِ” hadisi ve “لَا غُولَ وَلَكِنَّ السَّعَالِي” hadîsi kavl-i sânîyi mü’eyyiddir, niteki mü’ellif dahi beyân eder. Ve غُولٌ [gûl] semâdan sâkıt olan şehebden mahlûk olmak üzere meşhûrdur, kaldı ki vâkı’â bir adam gecelerde bir tenhâ mahalde yâhûd yolda bulunup vehm ve vahşet peydâ eylese gözüne eşkâl-ı mühevvele ile müteşekkil sûret-i garîbe tahayyül eder, hakîkati vâhimenin fi’lidir. Ve gerçi cinn tâ’ifesinin vücûdu şer’an sâbittir, lâkin kavl-i tahkîk üzere tasallut ve ızrârdan memnû’lardır. Ve Rumeli ülkesinin ba’zı kutrunda câdû ta’bîr ettikleri şahs, nakllerine göre غُولٌ [gûl] nev’indendir. İbn Kemâl ve Ebu’s-Su’ûd ve Sa’duddîn-i hasen-Cânî fetvâları üzere ervâh-ı habîse kendiler ile münâsebeti olan ecsâd-ı habîseye duhûl ve tasarruf edip kendiler gibi murdârlara ıdrâr ederler, lâkin ehl-i îmâna musallat olamazlar ve def’inin çâresi dahi fetâvâ-yı mezkûrede meşrûhtur. İntehâ. Ve غُولٌ [gûl] Yılana denir, حَيَّةٌ [hayyet] ma’nâsına; bunun cem’i أَغْوَالٌ [agvâl]dir. Ve cinn tâ’ifesinin sâhiresine denir ki câdû ta’bîr olunur. Ve ölüme denir, مَنِيَّةٌ [meniyyet] ma’nâsına. Ve bir mevzi’ adıdır. Ve bir cins şeytâna denir ki insânı ekl eder, 'alâ-kavlin bu bir cânverdir ki ba’zı 'Arab bâdiyede onu görüp bildiler, hattâ Te’ebbeta Şerren lakabıyla mülakkab olan kimse onu katl eylemiştir. Ve غُولٌ [gûl] Elvân u eşkâl-i muhtelife ile mütelevvin ve müteşekkil olan sâhirlere ve öylesi cinn tâ’ifesine ıtlâk olunur yâhûd mutlakan müzîl-i 'akl olan şey’e denir; bu ma’nâda gayn’ın fethiyle de câ’izdir.