iz. ar. cm: evzâ’. 1. Koyma, bırakma, atma. Nişân ve vaz’ etmek, ortaya bir taş vaz’ etti. 2. Tayîn ve tahsîs etme: her kelime bir manaya vaz’ olunmuştur. 3. İcat ve te’sîs etme: bir kânûn, bir nizâm, bir usûl vaz’ etmek. 4. Tarh ve teklîf etme: vergi, resm-i vaz’ etme. 5. Kelimelerin sûret-i vaz’ ve tahsîs ve delâletinden bahs eden ilim. 6. [masdariyet manasını mütezammın olmaksızın] duruş, hareket, tarz, biçim: bu adamın vaz’ı hiç hoşuma gitmiyor. [cem’i yalnız bu mana ile müsta’meldir:] evzâ’-ı garîbesi vardır.

fl. ar. Vaz’ olundu manasıyla şu tabîr-i Arabîde kullanılır: له ماوضع mâ-vuzı’aleh = tayîn ve tahsîs olunduğu şey: bu meblağı mâ-vuzı’a-lehine sarf ettim; bu lugatin usûl-i mâ-vuzı’a-lehi budur.

اَلْوَضْعُ [el-vad’] (vâv’ın fethi ve dâd’ın sükûnuyla) ve اَلْمَوْضِعُ [el-mevdi’] (مَجْلِسٌ [meclis] vezninde ve مَقْعَدٌ [mak’ad] veznlerinde) ve اَلْمَوْضُوعُ [el-mevdû’] (مَعْقُولٌ [ma’kûl] vezninde) Komak, nihâden ma’nâsınadır; yukâlu: وَضَعَ الشَّيْءَ وَضْعًا وَمَوْضِعًا وَمَوْضَعًا وَمَوْضُوعًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا حَطَّهُ Ve bir kimseyi kadr ve mertebesinden aşağılatmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: وَضَعَ عَنْهُ إِذَا حَطَّهُ مِنْ قَدْرِهِ Ve dâyinden bir mikdâr vereceği eksimek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: وَضَعَ عَنْ غَرِيمِهِ أَيْ نَقَصَ مِمَّا عَلَيْهِ شَيْئًا Ve وَضْعٌ [vad’] Tezlîl ve tahkîr eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: وَضَعَ فُلاَنًا نَفْسَهُ وَضْعًا إِذَا أَذَلَّهَا Ve boyun vurmak ma’nâsınadır; yukâlu: وَضَعَ عُنُقَهَا إِذَا ضَرَبَهَا Ve bir suçu bir adam kendiden yâhûd âher bir kimsenin boynundan iskât eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: وَضَعَ الْجِنَايَةَ عَنْهُ إِذَا أَسْقَطَهَا Ve وَضْعٌ [vad’] ve مَوْضُوعٌ [mevdû’] Deve başını yere eğip sür’atle gitmek ma’nâsınadır, yukâlu: وَضَعَ الْبَعِيرُ حَكَمَتَهُ إِذَا طَامَنَ رَأْسَهُ وَأَسْرَعَ Şârih طَاشَ nüshasını tahti’e eylemiştir; ve yukâlu: وَضَعَتِ النَّاقَةُ إِذَا أَسْرَعَتْ فِي سَيْرِهَا Ve bir adamın kadrini pest eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: وَضَعَهُ إِذَا جَعَلَهُ وَضِيعًا

اَلْوُضْعُ [el-vud’] (vâv’ın zammıyla ve fethiyle) ve اَلتُّضْعُ [et-tud’] (tâ-yı fevkıyye-i mazmûme ile ki aslı وُضْعٌ [vud’]dır) Doğurmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: وَضَعَتِ الْمَرْأَةُ حَمْلَهَا وُضْعًا وَتُضْعًا إِذَا وَلَدَتْهُ Ve وُضْعٌ [vud’] ve تُضْعٌ [tud’] kezâlik

s. (pl. اوضاع) 1. A position; a posture. 2. A gesture. 3. An act; a line of conduct.

vn. & s. 1. A putting down, laying down a thing. 2. A placing, depositing. 3. An imposing as a due. 4. An arranging; arrangement. 5. A staking a thing as a wager.

اَلْوَضْعُ [el-vad’] (vâv’ın fethi ve sâd’ın sükûnuyla) Bi-ma’nâhu.

اَلْمَوْضُوعُ [el-mevdû’] (mîm’in fethi ve dâd’ın zammı ve meddiyle) Bi-ma’nâhu kezâlik; tekûlu: وَضَعْتُ الشَّيْءَ بَيْنَ يَدَيَّ وَضْعًا وَمَوْضِعًا وَمَوْضُوعًا وَهُوَ مِثْلُ الْمَعْقُولِ Ve وَضْعٌ [vad’] Derecesinden düşmeğe dahi derler; yukâlu: وَضَعَ مِنْهُ فُلَانٌ إِذَا حَطَّ مِنْ دَرَجَتِهِ Ve وَضْعٌ [vad’] ‘Avret başından örtüsin gidermeğe dahi derler; yukâlu: وَضَعَتِ الْمَرْأَةُ خِمَارَهُ Ve hâmile ‘avret oğlan doğurmağa da derler; yukâlu: وَضَعَتِ الْمَرْأَةُ إِذَا وَلَدَتْ Ve وَضْعٌ [vad’] Deve sür’atle gitmeğe dahi derler; yukâlu: وَضَعَ الْبَعِيرُ وَغَيْرُهُ إِذَا أَسْرَعَ فِي سَيْرِهِ Ve وَضْعٌ [vad’] Zarar etmeğe dahi derler; yukâlu: وُضِعَ الرَّجُلُ فِي تِجَارَتِهِ عَلَى الْبِنَاءِ لِلْمَجْهُولِ إِذَا خَسِرَ

اَلْوُضْعُ [el-vud’] (vâv’ın zammı ve dâd’ın sükûnuyla) 'Avret âhir-i tuhrda hayz görmesine karîb zamânda hâmile olmaktır; yukâlu: وَضَعَتْ وُضْعًا إِذَا حَمَلَتْ فِي آخِرِ طُهْرِهَا فِي مُقْبَلِ الْحَيْضَةِ