zr. cm. z. ar. fd: he ba: ه he.

اَلْهَمُّ [el-hemm] (hâ’nın fethi ve mîm’in teşdîdiyle) Hüzn ve endûh ma’nâsınadır; cem’i هُمُومٌ [humûm] gelir; yukâlu: أَخَذَهُ هَمٌّ أَيْ حَزَنٌ Ve derûnda 'azm ve tasmîm olunan husûsa denir; yukâlu: لَهُ هَمٌّ عَظِيمٌ وَهُوَ مَا هَمَّ بِهِ فِي نَفْسِهِ Burada هَمَّ بِهِ terkîbi kasd ve 'azm ma’nâsınadır; gerçi mü’ellif bu ma’nâyı burada zikr eylemedi lâkin Basâ’ir’de resm eylemiştir, ke-mâ fî kavlihi ta’âlâ:﴿وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا﴾ اَلْآيَة Ve ondan ism هِمَّةٌ [himmet]tir hâ’nın kesriyle; cem’i هِمَمٌ [himem]dir, عِنَبٌ ['ineb] vezninde. Ve هَمٌّ [hemm] ve مَهَمَّةٌ [mehemmet] (fetehâtla) Mahzûn ve gam-nâk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: هَمَّهُ الْأَمْرُ هَمًّا وَمَهَمَّةً مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا حَزَنَهُ Ve هَمٌّ [hemm] Eritmek ma’nâsınadır; yukâlu: هَمَّ الشَّحْمَ إِذَا أَذَابَهُ وَيُقَالُ هَمَّ السُّقْمُ جِسْمُهُ أَيْ أَذَابَهُ وَأَذْهَبَ لَحْمَهُ Ve memeden süt sağmak ma’nâsınadır; yukâlu: هَمَّ اللَّبَنَ إِذَا حَلَبَهُ Ve nâkaya sütünün pek kesreti zahmet ve ıztırâb vermek ma’nâsınadır; yukâlu: هَمَّ الْغُزْرُ النَّاقَةَ إِذَا جَهَدَهَا Ve haşerât-ı arz ta’bîr olunan cânverler yeryüzünde gezip yürümek ma’nâsınadır; yukâlu: هَمَّتْ خَشَاشُ الْأَرْضِ هَمًّا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا دَبَّتْ

Onlar. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; onların, onları.

hr. [Fârisîden] 1. İki veya ziyâde şeyin ve ale’l-husûs ezdâdın birlikte bulunduğuna delâletle berâber atf-ı beyân edip ekseriya mükerrer kullanılır: hem sizi hem beni istiyor: hem bilmez hem söylemek istiyor. 2. [yalnız kullanılarak] bir de zâten, şurası da var ki: hem ben size söyledi idim; hem bana kabahat bulamazsınız; hem ne lüzûmu var.

Dermansız kişi. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; yaşlı adam, eli ayağı tutmaz kişi, yaşlı.

ب niyeti olmak, aklından geçirmek, üzülmek, endişelenmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; kastetmek, niyet etmek, niyetlenmek, düşünmek, بِأَنْ، بِ yapayazmak, kalkmak, amaçlamak, hedeflemek, istemek, planlamak, ilgisini çekmek, saymak, dikkatini çekmek, hesaba katmak, endişe etmek, ilgilendirmek, varsaymak, kaygılanmak, kaygılandırmak, addetmek, merakta kalmak, endişelendirmek, merak etmek, tedirgin olmak.

(a. i. c. : hümûm) : gam, keder, tasa, kaygı.

(f. e.) : -dak, deş, -î bir.

Kaygı, gam, önemli konu, önem, endişe, tasa, dert, keder. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; kederlilik, niyet, acı, üzüntü, önemli mesele, tedirginlik, ehemmiyet, düşünme, akıldan geçirme, düşünce, tasarlama.

hr. [Fârisîden] 1. İki veya ziyâde şeyin ve ale’l-husûs ezdâdın birlikte bulunduğuna delâletle berâber atf-ı beyân edip ekseriya mükerrer kullanılır: hem sizi hem beni istiyor: hem bilmez hem söylemek istiyor. 2. [yalnız kullanılarak] bir de zâten, şurası da var ki: hem ben size söyledi idim; hem bana kabahat bulamazsınız; hem ne lüzûmu var.