(a. i. c. : nimât) : 1) usûl, yol, tarz.

iz. ar. Usûl, tarz, reviş, tarîk: hep bir namat üzere. [fa. nemed’den muarreb olarak “keçe” manasıyla lisânımızda kullanılmaz.]

اَلنَّمَاةُ [en-nemât] (حَصَاةٌ [hasât] vezninde) Ufak karıncaya denir; cem’i نَمَى [nemâ] gelir, حَصَا [hasâ] vezninde.

اَلنَّمَطُ [en-nemat] (fethateynle) Mutlakan döşek yüzüne denir ki alaca nihâlî ve çit ta’bîr eyledikleridir. ‘Alâ-kavlin bir gûne döşemeye denir. Ve üslûb ve tarîka ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: إِلْزَمْ هَذَا النَّمَطَ أَيِ الطَّرِيقَةَ Ve nev’ ve gûne ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: لَيْسَ هَذَا مِنْ ذَلِكَ النَّمَطِ أَيِ النَّوْعِ Ve şol cemâ’ate ıtlâk olunur ki umûrları vâhid ya’nî yek-renk ve yek-cihet olalar. Kâle’ş-şârih ve minhu hadîsu 'Alî kerremallâhu vechehu: “خَيْرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ النَّمَطُ الْأَوْسَطُ” وَالنَّمَطُ اَلْجَمَاعَةُ مِنَ النَّاسِ أَمْرُهُمْ وَاحِدٌ كَرِهَ عَلِيٌّ اَلْغُلُوَّ وَالتَّقْصِيرَ فِي الدِّينِ Ve نَمَطٌ [nemat] Yünden mensûc bir gûne sevb ismidir ki hevdec örtüsü ederler, ince havı olur ki hâlen ihrâm ettiğimiz olacaktır. Cem’i أَنْمَاطٌ [enmât] ve نِمَاطٌ [nimât] gelir nûn’un kesriyle. Ve nisbetinde أَنْمَاطِيٌّ [enmâtiyy] denir, أَنْصَارِيٌّ [ensâriyy] gibi ve نَمَطِيٌّ [nemetiyy] denir ki kıyâs üzere müfredine mensûbdur. Ve اِبْنُ الْأَنَمَاطِيِّ [İbnu’l-Enmâtiyy] İsmâ’îl b. 'Abdullâh b. 'Abdulmuhsin nâm fakîh ve bâri’dir.

اَلنَّمَطُ [en-nemat] (fethateynle) Döşenilen nesnelerden bir nev’dir.

اَلْأَنْمَاطُ [el-enmât] (hemzenin fethiyle) Cem’i, سَبَبٌ [sebeb]le أَسْبَابٌ [esbâb] gibi. Ve نَمَطٌ [nemat] Kezâlik halâyıktan bir cemâ’attir ki yek-dil ve yek-cihet olalar. Ve fi’l-hadîsi: “خَيْرُ هَذِهِ الْأُمَّةُ النَّمَطُ الْأَوْسَطُ يَلْحَقُ بِهِمُ التَّالِي وَيَرْجِعُ إِلَيْهِ الْغَالِي” Ya’nî geri kalanlar onlara lâhık olup hadden tecâvüz edenler onlara rücû’ ede.