(a. i.) : 1) kan. (bkz : dem). Şakayık-un-nu’mân : bot. gelincik. 2) ha. i. (büyük “n” ile) Imâm-ı A’zam’ın adı. 3) erkek adı.

iz. ar. برى نعمان nu’mân-ı berrî = gelincik çiçeği. numân çiçeği = şakâik-ı nu’mâniyye.

نَعْمَانُ [Na’mân] (سَحْبَانُ [sehbân] vezninde) Cebel-i ‘Arafât arkasında bir vâdî ismidir ki Na’mânu’l-Erâk demekle ma’rûftur, onda misvâk ağaçları nâbit olur. Ve Kûfe kurbünde bir vâdî adıdır. Ve arz-ı Şâm’da Nehr-i Furât’a karîb bir vâdî ismidir. Ve تَنْعِيمٌ [Ten’îm] dedikleri mahalde bir vâdî ve başka iki mevzi’ adıdır. Ve Na’mân b. karâd ve Ya’lâ b. en-Na’mân tâbi’îlerdir.

اَلنُّعْمَانُ [en-nu’mân] (nûn’un zammıyla) Kana denir, دَمٌ [dem] ma’nâsına; شَقَائِقُ النُّعْمَانِ [şakâ’iku’n-nu’mân] ki gelincik çiçeğidir, humretinden nâşî ona muzâf olmuştur yâhûd emîr-i hîre Nu’mân b. el-Munzir onu himâyet eylemekle kendisine muzâf oldu.

نَاعِمٌ [Nâ’im] (صَاحِبٌ [sâhib] vezninde) ve مُنَعِّمٌ [Muna’’im] (مُحَدِّثٌ [muhaddis] vezninde) ve نُعْمَانُ [Nu’mân] (عُثْمَانُ ['usmân] vezninde) ve نُعْمَى [Nu’mâ] (حُبْلَى [hublâ] vezninde) ve نُعَيْمٌ [Nu’aym] (زُبَيْرٌ [zubeyr] vezninde) ve أَنْعُمٌ [En’um] (أَفْلُسٌ [eflus] vezninde) ve تَنْعُمُ [Ten’um] (تَنْصُرُ [tensuru] vezninde) Esâmî-i ricâldendir. Ve نُعَيْمٌ [Nu’aym] On altı nefer sahâbe ismidir.

s. 1. Blood. 2. A name of men; especially of a king of Hira on the Euphrates. 3. The red anemone, the red peony.

اَلنُّعْمَانُ [en-nu’mân] (nûn’un zammı ve 'ayn’ın sükûnuyla) Cem’i, حَمَلٌ [hamel] ile حُمْلَانٌ [humlân] gibi, kuzular ma’nâsına. Ve أَنْعَامٌ [en’âm] gâh müzekker ve gâh mü’ennes olur. Kâlallâhu ta’âla: ﴿مِمَّا فِي بُطُونِهِ﴾ (النحل، 66) ve fî mevzi’in: ﴿مِمَّا فِي بُطُونِهَا﴾ (المؤمنون، 21) Bu zikr olunan Cevherî kelâmıdır, lâkin أَنْعَامٌ [en’âm] نَعَمٌ [ne’am]ın cem’i olduğu takdîrce ‘alâ-külli hâl mü’ennes olup zamîr-i müzekker ircâ’ olunan sûrette te’vîl lâzım olur.