is. ar. cm. Mehâkim. [hükm’den im.] Erbâb-ı deâvînin muhâkemeleriyle, hukuk ve cünha ve cinâyete müteallik davaların faslına ve müttehemlerin mücâzâtıyla ihkâk-ı hakk ve icrâ-yı adâlet etmeye mahsus dâire ve heyet-i resmiyye ki, bizde vaktiyle bir kadının taht-ı idâresinde bulunurdu ve el-yevm bir reîs ile müteaddid aza, memurîn ve ketebeden mürekkeptir: mahkeme-i şer‘iyye = şer‘an fasl-ı dava eden mahkeme ki kadı ve nâibin taht-ı idâresindedir. mehâkim-i adliyye, mehâkim-i nizâmiyye = nizâmât-ı cedîde ile fasl-ı dava eden yeni usul mahkemeler. mahkeme-i hukûk; mahkeme-i cinâyet¸ mahkeme-i ticâret; mahkeme-i bidâyet; mahkeme-i istînâf; mahkeme-i temyîz.