اَلْكَرْمُ [el-kerm] (kâf’ın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Yaş üzüme denir عِنَبٌ ['ineb] ma’nâsına; ve fi’l-hadîsi: “لَا تُسَمُّوا الْعِنَبَ اَلْكَرْمَ فَإِنَّمَا الْكَرْمُ الرَّجُلُ الْمُسْلِمُ” Ma’lûm ola ki üzüme كَرْمٌ [kerm] ıtlâkı şırasından ittihâz olunan hamr, kerem ve sehâ hasletine muharrik ve sâ’ik olduğuna mebnîdir. Fi’l-asl vasf olarak كَرْمٌ [kerem] ıtlâk olunmuştu fethateynle, ba’dehu tahfîfen râ’yı iskân kılındı. Kaldı ki كَرَمٌ [kerem]-i hakîkî Hazret-i Kerîm-i Vehhâb celle şânuhu sıfatıdır, ba’dehu mü’min ve müslim sıfatıdır. Ve vech-i mezkûr üzere mübâlagaten mevsûf makâmına kâ’im oldu. Pes Nebiyy-i ekrem sallallâhu 'aleyhi ve sellem hazretlerinin عِنَبٌ [‘ineb]e كَرْمٌ [kerm] tesmiyesinden nehy eylemeleri hakîkate mahmûl olmayıp belki vech-i âtîye remz ve işârettir, ya’nî كَرْمٌ [kerm] mâddesinden müştakk ve me’hûz olan ism ile müsemmâ işbu nev’-i 'ineb ism-i mezbûr ile tesmiyeye lâyık değildir, belki ona müslim ve müttakî ve mü’min kısmı ehakk ve evlâdır, husûsan Hazret-i Bârî 'azze şânuhu ismiyle müşârekete gayret ve 'asabiyyet muktezâsı bir vechle te’hîl eylemek revâ değildir, lâ-siyyemâ ondan menhî olan hamr ittihâz olunur olmakla ism-i merkûma bir türlü münâsib değildir, belki جَفْنَةٌ [cefnet] ve حَبَلَةٌ [habelet] ve زَرْجُونٌ [zercûn] gibi ismler ile tesmiye eylemek münâsibdir, pes كَرْمٌ [kerm] mâddesinden me’hûz ism ancak müslim ve mü’mine lâyıktır; فَإِنَّمَا الْكَرْمُ الرَّجُلُ الْمُسْلِمُ kavl-i şerîfi فَإِنَّمَا الْمُسْتَحِقُّ لِلْإِسْمِ الْمُشْتَقِّ مِنَ الْكَرَمِ اَلْمُسْلِمُ sebkindedir. Hulâsâsı ıtlâkı nehy olmayıp istihkâkı nehy olur. Şârih der ki bu mâddelerde 'inebden murâd üzümün asmasıdır ki tevek ta’bîr olunur ve hâlen elsine-i nâsta كَرْمٌ [kerm] üzüm bağında müsta’meldir. Ve كَرْمٌ [kerm] Kılâdeye denir; yukâlu: جَاءَتْ وَفِي عُنُقِهَا كَرْمٌ أَيْ قِلَادَةٌ Ve molozdan ve taşlardan pâkîze olan arza ıtlâk olunur. Ve boğmak ta’bîr olunan gerdanlıktan bir nev’in ismidir. Ba’zılar dedi ki بَنَاتُ كَرْمٍ [benâtu kerm] bir gûne nisvân pîrâyesidir ki Câhiliyye’de ittihâz ve isti’mâl ederler idi. Cem’i كُرُومٌ [kurûm] gelir.