(f. i.) : 1) mâden ocağı, mâden kuyusu. 2) bir şeyin menbaı, kaynağı. kân-ı kerem : kerem, bağış kaynağı. kârın merhamet : merhamet kaynağı.

(f. s.) : câhil; ahmak; idraksiz.

(a. fi.) : “oldu, husule geldi” mânâsına bâzı terkiplere katılır. Maşa’Allah kâne : Allah’ın istediği oldu, husule geldi.

i. 1. İnsan ve hayvanların bedeninde damarların içinde cevelân edip hayatlarını idâme eden kırmızı bir mâyi’ madde, dem, hûn. 2. mc. Katil, adam öldürmek cinâyeti: filân dağda geçenlerde kan olmuş. 3. Husûmet, muhâsama, düşmanlık: aralarında kan vardır. 4. Vurulan adamın intikâmı, ahz-ı sâr: kan gütmek, kanını talep etmek. 5. Cenk, cidâl, kavga, harp: kan olmasın.

fl. ar. [kevn’den mâzî müfred müzekker gâib olup, bazı tabîrât-ı Arabîde bulunur:] oldu, olur: mâ-şâ-Allâh kâne = Allâh’ın istediği olur.

s. A mine; a quarry.

3d, pers. sing. masc. pret. He or it was or became, came into existence.

adv. conj. As if, as though.

كَانَ [kâne] (kâf’ın fethi ve meddiyle ve nûn’un feth üzere binâsıyla) Fi’l-i mâzîdir.Eger onu mücerred zamândan 'ibâret kılarsan habere muhtâc olur; tekûlu: كَانَ زَيْدٌ عَالِمًا Zîrâ mücerred zamâna delâletle kelâm tâm olmaz. Ve eger onu bir hadesin vukû’undan 'ibâret kılarsan haberden müstagnî olur; tekûlu: كَانَ الْأَمْرُ وَأَنَا أَعْرِفُهُ قَدْ كَانَ أَيْ مُذْ خُلِقَ Ve gâh olur كَانَ [kâne] te’kîd için zâ’id olur, ke-kavlike كَانَ زَيْدٌ مُنْطَلِقًا وَمَعْنَاهُ زَيْدٌ مُنْطَلِقٌ Kâlallâhu ta’âlâ: ﴿وَكَانَ اللهُ غَفُورًا رَحِيمًا﴾ (النساء، 96) ve tekûlu: كُنْتُكَ وَكُنْتُ إِيَّاكَ كَمَا تَقُولُ ظَنَنْتُكَ زَيْدًا وَظَنَنْتُ زَيْدًا إِيَّاكَ تَضَعُ الْمُنْفَصِلَ مَوْضِعَ الْمُتَّصِلِ فِي الْكِنَايَةِ عَنِ الْإِسْمِ وَالْخَبَرِ لِأَنَّهُمَا مُنْفَصِلَانِ فِي الْأَصْلِ لِأَنَّهُمَا مُبْتَدَأٌ وَخَبَرٌ