(a. i. c.) : bit, kehle, (bkz. : şüpüş). Dâ’ül-kaml : bitlenme hastalığı [insanlarda]

iz. ar. Bit, kehle. n.

اَلْقَمَلُ [el-kamel] (fethateynle) Bitli olmak ve vücûd bitlenmek ma’nâsınadır; yukâlu: قَمِلَ رَأْسُهُ قَمَلًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا كَثُرَ قَمْلُهُ Ve عَرْفَجٌ ['arfec] dedikleri ağacın dalları bir mikdârca kararıp kehle şeklinde nesneler peydâ olmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَمِلَ الْعَرْفَجُ إِذَا اسْوَدَّ شَيْئًا وَصَارَ فِيهِ كَالْقَمْلِ Ve nâs çoğalmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: قَمِلَ الْقَوْمُ إِذَا كَثُرُوا Ve ba’de’l-hüzâl semirmek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: قَمِلَ الرَّجُلُ إِذَا سَمِنَ بَعْدَ الْهُزَالِ Ve bir adamın karnı kabarıp büyümek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: قَمِلَ بَطْنُهُ إِذَا ضَخُمَ

اَلْكَامِلُ [el-kâmil] ve اَلْكَمِيلُ [el-kemîl] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Ebvâb-ı mezkûreden ism-i fâ’illerdir, eczâsı tâmm ve kâfî olan şey’e denir; yukâlu: شَيْءٌ كَامِلٌ وَكَمِيلٌ أَيْ تَامٌّ Ve كَامِلٌ [kâmil] Buhûr-ı 'arûzdan bir bahrin ismidir ki altı kerre mütefâ’ilun cüz’ünden 'ibârettir. Ve كَامِلٌ [Kâmil] Meymûn b. Mûsâ el-Murrî ve Rukâd b. el-Munzir ed-dabbî ve Hilkâm el-Kelbî ve havfezân b. Şerîk ve Sinân b. Ebî hârise ve Zeydu’l-Fevâris ed-dabbî ve Şeybân en-Nehdî ve Zeydu’l-hayl et-tâ’î fereslerinin ismleridir.

اَلْقَمْلُ [el-kaml] (نَمْلٌ [neml] vezninde) Bite denir. Fârisîde supuş denir. Baklayı delip baş bitini o deliğe vaz’ edip bel’ eyleseler hummâ-yı rub’ı def’ için mücerrebdir; müfredi قَمْلَةٌ [kamlet]tir.

s. (n. u. قملە) Lice, body-lice.

اَلْقَمَلُ [el-kamel] Bitli olmak; yukâlu: قَمِلَ رَأْسَهُ قَمَلًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ Ve karın büyük olmağa dahi derler; yukâlu: قَمِلَ بَطْنُهُ إِذَا ضَخُمَ Ve gâh olur, kavm kabîle çok olmağa dahi derler; yukâlu: قَمِلَتْ بُطُونُكُمْ بِمَعْنَى كَثُرَتْ قَبَائِلُكُمْ

اَلْقَمْلُ [el-kaml] (kâf’ın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Bit, kehle ma’nâsına.

اَلْقُمَّلُ [el-kummel] (kâf’ın zammı ve mîm’in fethi ve teşdîdiyle) Şol böcektir, kene cinsinden ki keneden kiçirektir, ekseriyyâ deve arıkladıkta deveye üşer. Ve قُمَّلٌ [kummel] قُمَّلَةُ الزَّرْعِ [kummeletu’z-zer’]in dahi cem’i gelir, 'alâ-mâ se-yecî’u 'ukayyibe zâlik inşâallâhu ta’âlâ.