(a. i. c. : kufâr) : susuz, otsuz, ıssız çöl. (bkz. : bâdiye, feyfâ).

iz. ar. 1. Büyük beyâbân. n. 2. Madenî zift. Kafrü’l-yehûd dahi denilir.

اَلْقَفَرُ [el-kafer] (fethateynle) Bir adamın mâlı tükenmek derecesinde azalmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَفِرَ مَالُهُ قَفَرًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا قَلَّ Ve ta’âm katıksız olmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَفِرَ الطَّعَامُ إِذَا صَارَ قَفَارًا أَيْ بِلاَ أُدْمٍ Ve قَفَرٌ [kafer] Saça ve kıla denir.

اَلْكَافِرُ [el-kâfir] Mü’min olmayan hâsirdir. Ve mün’im-i hakîkî cellet ni’metuhu hazretlerinin ni’metlerini inkâr eden kimseye denir. Cem’i كُفَّارٌ [kuffâr] ve كَفَرَةٌ [keferet] gelir, فَجَرَةٌ [feceret] gibi ve كِفَارٌ [kifâr] gelir, كِتَابٌ [kitâb] vezninde. Mü’ennesinde كَافِرَةٌ [kâfiret] ve cem’inde كَوَافِرُ [kevâfir] denir; yukâlu: رَجُلٌ كَافِرٌ وَامْرَأَةٌ كَافِرَةٌ أَيْ جَاحِدٌ لِأَنْعُمِ اللهِ تَعَالَى Ve كَافِرٌ [kâfir] Geceye ıtlâk olunur, zulmetiyle her şey’i setr eylediği için; yukâlu: جَاءَ فِي جَوْفِ الْكَافِرِ أَيِ اللَّيْلِ Ve deryâya ıtlâk olunur; yukâlu: غَابَتِ الشَّمْسُ فِي الْكَافِرِ أَيِ الْبَحْرِ Ve büyük dereye ve büyük ırmağa ıtlâk olunur. Ve muzlim ve mukassî sehâba ıtlâk olunur; yukâlu: سَحَابٌ كَافِرٌ أَيْ مُظْلِمٌ Ve ekinciye ıtlâk olunur, tohumu zemînde setr eylediği için; yukâlu: هُوَ كَافِرٌ أَيْ زَارِعٌ Ve zırha ıtlâk olunur; yukâlu: لَبِسَ كَافِرًا أَيْ دِرْعًا Ve insân kısmından ba’îd olan arza ıtlâk olunur. Ve düz ve hemvâr arza denir. Ve çiğnenmiş pek çukur yere denir. Ve nebât kısmına ıtlâk olunur. Ve كَافِرٌ [Kâfir] Huzeyl kabîlesi bilâdında bir mevzi’ adıdır. Ve karanlığa ıtlâk olunur. Ve silâhla ârâste adama ıtlâk olunur; ve minhu’l-hadîsu: أَنَّ النَّبِيَّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ hلاَ تَرْجِعُوا بَعْدِي كُفَّارًا يَضْرِبُ بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍh أَوْ مَعْنَاهُ لاَ تُكَفِّرُوا النَّاسَ فَتَكْفُرُوا Ya’nî “Benden sonra birbiriniz ile bî-vech-i şer’ kıtâl için silâha girip âmâde olanlara iltihâk eyleme[yi]niz yâhûd ehl-i İslâm’dan olan adamı tekfîr eylemeniz ki kâfir olursuz.” Kâle’ş-şârih ve fi’n-Nihâye: hأَلاَ لاَ تَرْجِعُنَّ بَعْدِي كُفَّارًا يَضْرِبُ بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍh قِيلَ أَرَادَ لاَبِسِي السَّلاَحِ كَأَنَّهُ أَرَادَ بِذَلِكَ النَّهْيَ عَنِ الْحَرْبِ وَقِيلَ مَعْنَاهُ لاَ تَعْتَقِدُوا تَكْفِيرَ النَّاسِ كَمَا يَفْعَلُهُ الْخَوَارِجُ إِذَا اسْتَعْرَضُوا النَّاسَ فَيُكَفِّرُونَهُمْ

اَلْقَفْرُ [el-kafr] (جَفْرٌ [cefr] vezninde) ve اَلْقَفْرَةُ [el-kafret] (تَمْرَةٌ [temret] vezninde) ve اَلْمِقْفَارُ [el-mikfâr] (مِعْيَارٌ [mi’yâr] vezninde) Hâlî arza, ya’nî otsuz ve susuz kır ve hâlî yere denir. قَفْرٌ [kafr]ın cem’i قِفَارٌ [kifâr]dır kâf’ın kesriyle ve قُفُورٌ [kufûr]dur. Ve قَفْرٌ [kafr] Katıksız ekmeğe vasf olur, ke-mâ se-yuzkeru. Ve قَفْرٌ [kafr] Masdar olur, bir adamın izine uyup ardınca gitmek ma’nâsına; yukâlu: قَفَرَ الْأَثَرَ قَفْرًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا اقْتَفَاهُ وَتَبِعَهُ Ve قَفْرٌ [kafr] Şol öküz danasına denir ki çifte koşulmak için anasından 'azl ve tefrîk olunmuş ola.

s. (pl. قفار قفور،) A waterless barren waste, a desert.

اَلْقَفْرُ [el-kafr] (kâf’ın fethi ve fâ’nın sükûnuyla)